چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش دوم

دلایل آرایش زنان (وجه انگیزشی کردار آرایش نزد زنان )

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش اول

چهارمین یافته دلایل آرایش کردن زنان را بررسی می کند. پاسخ گویان در حین مصاحبه به دلایل بسیاری برای آرایش کردن اشاره کردند.

با بررسی اظهارات افراد مصاحبه شونده، مفاهیمی را استخراج کردیم و در مرحله ی بعدی این مفاهیم را در کنار هم قرار دادیم و به مفاهیم کلی تری دست یافتیم که میتوان آنها را در ذیل عنوان مقوله های کلی تری قرار داد.

با توجه به گستردگی این طیف این دلایل را در سه اجتماعی، فردی و روان شناختی دسته بندی می کنیم و به تشریح این دلایل میپردازیم :

دلایل اجتماعی

این دلایل شامل مواردی است که به نوعی به اجتماع و جامعه برمی گردد. مهم ترین دلایل اجتماعی شامل موارد زیر می شود:

• افزایش سرمایه اجتماعی
• اجبار یا هم نوایی گروهی
• کسب فرصت های اجتماعی
• تبدیل شدن آرایش به جزئی از سبک زندگی

 افزایش سرمایه ی اجتماعی :

سرمایه اجتماعی افراد از حضور و تداوم حضورشان در شبکه روابط حاصل می شود و در صورتی که افراد به نحوی از این شبکه روابط خارج یا به حاشیه رانده شوند، از مزایای مادی و معنوی این ارتباط ها نیز محروم می شوند.

در این راستا، اظهارات افراد مصاحبه شونده نشان می دهد که عده ای از آنها با آرایش کردن به دنبال افزایش گستره ارتباطی خود هستند و گروهی از پاسخ گویان خواهان برقراری ارتباط بهتر و مؤثرتر با دیگران اند. این گروه معتقدند با آرایش کردن بهتر می توانند شروع کننده ارتباط و حتی جذب کننده ارتباط باشند.

” برای شروع شدن یه رابطه اولین چیزی که آدم میبینه ظاهر طرف مقابله، بعدش فاکتورای بعدی تو طول زمان خودشون رو نشون میدن. هرچی خوشکل تر و آراسته تر باشی امکان شروع رابطه ها برات راحت تره و تعداد بیشتری از این رابطه ها برات میمونن. مردم بیشتر دوس دارن با آدمای زیبا در تماس باشن چون بهشون انرژی مثبت میدن و این واسه زنها چند برابر میشه ” (رویا، 27 ساله).

 کسب پذیرش اجتماعی و افزایش نفوذ اجتماعی :

کسب پذیرش اجتماعی یا به اصطلاح عامیانه «تحویل گرفته شدن» نیز از دیگر دلایل گرایش زنان به آرایش است. عده ای از پاسخ گویان می خواهند در جمع (مردم به طور عام) مورد پذیرش قرار بگیرند. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان می گوید :

“یه واقعیت در مورد جامعه ی ما وجود داره اینه که : وقتی که آرایش می کنم و بیرون می رم بیشتر تحویلم می‌گیرند، مثلاً وقتی برای خرید به فروشگاه می رم، فروشنده ها خیلی با من گرم می گیرند و خوش رفتاری می‌کنند؛ در حالی که اگر آرایش نداشته باشم رفتارشان این طور نیست ” ( سمانه، 21 ساله).

 

بنابراین این افراد به دنبال پذیرش در سطح عام جامعه هستند؛ در حالی که برای گروهی دیگر از پاسخ گویان، کسب پذیرش «دیگرانِ مهم» در اولویت قرار دارد.

این گروه بیشتر سعی می کنند مطابق با خواسته های فرد یا گروه مورد علاقه شان آرایش کنند و تأیید و پذیرش آنها را جلب نمایند .در نهایت، گروهی دیگر از پاسخ گویان نیز به افزایش نفوذ اجتماعی خود با آرایش کردن اشاره کردند.

این گروه معتقدند با آرایش کردن کارشان «زودتر و بهتر» راه می افتد، بیشتر حرف شان را قبول می کنند و حتی کارهای شان مورد تأیید بیشتری قرار می گیرد.

” وقتی با آرایش در جامعه حضور پیدا می کنم همه به من بیشتر توجه می کنند و احساس دیده شدن پیدا می کنم. انگار همه من را بزرگ می دونن و من از نظرشون دیگه بچه نیستم. این مسئله باعث می شه آرایش کنم تا به چشم بیام و کارام زودتر راه بیافته ” (روژان ، 18 ساله).

” رفته بودم پلیس + 10 واسه کار پاسپورتم ، خیلی شلوغ بود نه که دم عیده همه میخوان برن مسافرت ، یهو یه دختر خوشکلی اومد من که خودم زن بودم نمی تونستم ازش چشم بر دارم  (خنده) شاید باورت نشه ولی تو اون شلوغی کار اون ده دقیقه طول کشید چرا چون خوشکل بود دیگه “(سمیه ، 32 ساله).

همنوایی با جمع :

استفاده پاسخ گویان از ضرب المثل هایی مثل «خواهی نشوی رسوا، هم رنگ جماعت شو» یا « اگر رفتی شهر کورها، تو هم دستت را بگذار روی یک چشمت» جهت بیان دلایل آرایش خود، دلالت روشنی بر تمایل افراد به هم نوایی اجتماعی دارد.

این هم نوایی می تواند هم به صورت اجباری و هم به صورت اختیاری صورت پذیرد. گروهی از پاسخ گویان برای فرار از تحقیر و تمسخر دیگران و عده ای برای کسب تأیید گروهی، به آرایش کردن مطابق با جماعت روی می‌آورند.

“روزهای اول دانشگاه را خوب به خاطر دارم، یادم می آید یک روز که به اتفاق چند نفر در کلاس نشسته و منتظر شروع کلاس بودیم، یکی از دخترها خیلی ساده و بدون آرایش وارد کلاس مان شد. دو نفری که جلوی من نشسته بودند به آن دختر اشاره کردند و با لحنی مسخره گفتند: از قیافه اش معلومه که شهرستانیه! ببین اصلاً آرایش نکرده! … می دونی شهرستانیه یعنی چی؟ یعنی دهاتیه، یعنی اُمله، یعنی آرایش کردن بلد نیست. از همان روز فهمیدم اگر می خواهم انگ نخورم و مسخره نشوم، باید مثل خودشون باشم؛ یعنی باید آرایش کنم ” (رویا ، 27 ساله).

این هم نوایی پاسخ گویان می تواند با گروه دوستان و هم سالان، خانواده و خویشاوندان و حتی سایر زنان در خیابان باشد. البته بیشترین هم نوایی با گروه دوستان و هم سالان است. گاهی اوقات قرار گرفتن در جمع دوستان و هم نوایی با آنها، می تواند منجر به ایجاد رقابت شود.

بعضی از پاسخ گویان بیان می کردند که وقتی در جمع هم کلاسی های خود هستند، چون همه آرایش می کنند برای آنکه نسبت به آنها زشت به نظر نرسند، ناچارند آرایش کنند.

در این مواقع با بالا رفتن میزان آرایش افراد گروه، میزان آرایش فرد نیز بالا می رود و کسب زیبایی با آرایش، تبدیل به ارزش می شود که افراد با کسب آن جایگاهی بهتر در گروه می یابند. بنابراین بین آنها بر سر این مسئله می تواند رقابت شکل بگیرد .

آرایش برای جنس مخالف ( تعریف مردانه ی زنان از آرایش و زیبایی ):

وقتی حرف از زیبایی زنان به میان می آید مردان به عنوان دیگر افراد پر اهمیت در این کردار بسیار پررنگ نمایان می شوند.

این اهمیت به صورت های متفاوتی در آرایش زنان تاثیر گذار است که با توجه به پاسخ های پاسخگویان به دسته های مختلفی تقسم شده اند که به شرح آنها می پردازیم .

بیشتر پاسخ گویان هم نوا شدن و انطباق با ذائقه جنس مخالف را علت آرایش کردن خود عنوان می کنند. در اینجا منظور از جنس مخالف شریک جنسی و یا عاطفی فرد است که ممکن است شوهر، دوست پسر و… باشد.

معمولا زنان وقتی از آرایش خود حرف میزنند هر هدفی و هر معنایی را که در نظر داشته باشند به نحوی در ارتباط با همین مخاطب خاص است.

ذائقه ی مردان چه به صورت مستقیم، چه به صورت غیر مستقیم در آرایش زنان دخیل است. در اولین صورت، در خواست های مستقیم مردان برای مدل و رنگ آرایش و همچنین مخالفت صریح آنها با مدل و رنگ دیگریست که معمولا با واکنش سریع و خود آگاه زنان رو برو میشوند و این واکنش اغلب مثبت است و در مواردی هم با مقاومت روبرو می شوند.

در صورت اثر گذاری غیر مستقیم :

مردان به صورتی خود آگاه یا ناخود آگاه به صورت ضمنی زنان را به سمت مدل خاصی از زیبایی سوق میدهند، مانند اشتیاق یا عدم اشتیاق ، نگاههای خیره ، لمس و… و اغلب اثری قوی تر بر زنان میگذارد و در موارد زیادی تعبیر زنان از زیبایی را کاملا دگرگون میکند.

” دوست پسر قبلیم زیاد از آرایش خوشش نمی اومد منم زیاد آرایش نمیکردم، ولی الان دوس پسرم حتی به رنگ لاک ناخن هام هم توجه می کنه، وقتی مثل همیشه به خودم نمی رسم فکر میکنه مریض بودم یا اتفاقی افتاده ” (مریم، 27 ساله).

” آرایش زنها برای مرداست ، باید به مذاقشون خوش بیاد تا این همه هزینه و وقتی که صرف می‌کنیم هدر نره ” (مهین ، 37 ساله).

” من قبلاً از رژ صورتی بیشتر استفاده میکردم ولی بعد ازدواجم شوهرم دوست نداشت رژ صورتی بزنم میگفت شبیه دختر بچه ها میشی ” (نازنین ، 32 ساله).

” وقتی سایه میزنم و یه رژ قرمز میزنم تو مهمونی ، دوست پسرم چشم ازم بر نمیداره، حواسم هست بهش” (مرجان ، 22 ساله).

برقرای ارتباط با جنس مخالف :

بعضی ها با آرایش کردن خواهان برقراری ارتباط بیشتر با جنس مخالف هستند. عده ای دیگر از پاسخ گویان دلیل آرایش کردن خود را تأثیرگذاری در ارتباط با جنس مخالف عنوان کردند.

این افراد معتقدند که از یک سو مردان دوست دارند با اشخاص زیبا صحبت کنند و از صحبت کردن با آنها لذت می برند و از سوی دیگر وقتی فرد آرایش کرده و زیباست، صفات خوب دیگری هم با آن به ذهن مخاطب متبادر می شود، مانند اجتماعی بودن، باکلاس بودن، باسواد بودن، باهوش بودن و … که در کیفیت روابط آنها مؤثر است.

” خوشکل بودن یه امتیازیه که اگه زن داشته باشه مردا بیشتر به طرفش جذب میشن، وقتی یه دختر آرایش کرده و خوشکل رو میبینن دیگه همه ی خصوصیات مثبت رو براش متصور میشن، چون دوس دارن اینطوری باشه“ ( مائده ، 22 ساله).

” مردا عقلشون تو چشمشونه خوشکلی زن تو اولویت اوله بقیه ی حرفاشون هم شعاره، زن ها هم اگه میخوان یه مرد خوب تور کنن، باید به خودشون برسن و حسابی خوشکل کنن” (مرجان ، 22 ساله).

 آرایش برای مدیریت نگاه مردانه :

زنان در جامعه ای مانند ایران، با آرایش به دنبال مدیریت روابط اجتماعی خودشان هستند و این امر را از طریق مدیریت نگاه مردانه سازمان می‌دهند. زنان در این مورد با دو رویکرد متفاوت عمل می‌کنند :

• رویکرد اول نوعی رویکرد مقاومتی است یعنی زنان با استتار آرایش در برابر مردان ( البته غیر خودی ها ) از اینکه ابژه ی نگاه های جنسی شوند سر باز میزنند.
• ولی رویکرد دوم کاملا متفاوت با اولی است، زنان در این رویکرد با کردار آرایش در پی جلب توجه و نگاه مردانه اند و این امر را با گره زدن آرایش و امر جنسی نزد مردان تفسیر میکنند.

در اینجا مدیریت نگاه از طریق آرایش در جلب توجه مردان نهفته است. حال این مرد می تواند شریک جنسی زن باشد و یا هر مرد دیگری که زن خواسته یا ناخواسته با آرایش زنان به نگاه راغب می شود.

” من همیشه به خودم می‌رسیدم (خنده) و صد البته که همیشه می‌رسم اشاره با دست به صورت من با شوهرم تو دانشگاه آشنا شدم اون موقع ها خواستگار زیاد داشتم تو فامیل و دوست و آشنا شوهرم همیشه میگه عاشق این اخلاقتم که همیشه تر و تازه ای بعد این همه سال ” (مهین ، 37 ساله).

” همیشه دوس دارم هرجا که میرم به چشم بیام، کلاس زبان هم که میرم، لباس پو شیدن و آرایش کردنم با بقیه دخترا فرق میکنه. خیلی از پسرای دانشگاه هم دنبالمن .” (مائده ، 22 ساله).

همانطور که گفته شد برخی از زنان برای برخورد با نگاه‌های نا خواسته ی مردان به صورتی باز اندیشانه در قالب کنترل کردار آرایشی عمل می کنند .

” گاهی وقتا میشه میری یه جایی آرایشت زیاده انقد خیره خیره نگاه می کنن بعضیا که آب میشی. دفعه ی بعد شکر می خوری برای اینجور جاها اصلا آرایش کنی ” ( مینا ، 25 ساله).

تمایز با جنس مخالف :

همچنین عده ای دیگر از پاسخ گویان هم با تأکید بر جنسیت خود، آرایش کردن را جزئی از سبک زندگی زنانه محسوب می کنند و می خواهند با آرایش کردن، جنسیت خود را بیشتر نمایان سازند؛ یعنی آرایش کردن جزئی از فعالیت های زنانه است که بایستی در آن مشارکت داشته باشند. در واقع زنان با آرایش با فضای مردانه به مبارزه بر میخیزند و تلاش میکنند با تاکید بر نوعی ” تفاوت ” این فضا را بر هم میزنند.

تاکید بر وجه ” دیگر بودن ” تاثیر مثبتی دارد که زنان با آن در رویکردی ساختارشکنانه و با نگرشی انتقادی هویت خود را از ساخت معمول اجتماع می‌گسلند.

“من زنم خوب و آرایش هم یه کارکاملاً زنونه ست. مردا نمیتونن حس یه زن رو از زیبایی بفهمن. زنها موجودات لطیفی هستن و با جنس مردونه فرق دارن و به همون نسبت تعبیرشون هم از زیبایی متفاوته. زن ها زیبایی رو با جزئیات بیشتری تفسیر می‌کنند ” (مینا ، 25 ساله).

“زن باید آرایش کنه، اگه زن آرایش نکنه لابد باید مرد آرایش کنه؟ ( خنده ) اصلاً نمیتونم تصور کنم یه مرد چه جوری فر مژه یا ریمل میزنه ” (مائده ، 22 ساله).

زنان در برخی جوامع از جمله ایران ، با تجسم بدن جنسی شده ی خود مواجه می شوند که باعث تفاوت ادراک ایشان از بدن خود و بدن مردانه می شود.

در واقع در جامعه ی مرد سالار مردان برای پی بردن به مردانگی خود نیازی به برخورد معرفتی با بدن خود ندارند و این در حالیست که در اینگونه جوامع ، فرایند های کنترل و تنظیم بدن موجب شده که زنان به بدن خود حساس شده و برای نشان دادن زنانگی خود و تمایز با ساختارهای مردانه به کرداری مثل آرایش دست بزنند .

آرایش برای به دست آوردن همسر مناسب :

تلاش در جهت افزایش شانس فرد در کسب فرصت های اجتماعی از دیگر دلایل آرایش کردن پاسخ گویان است. ازدواج، اشتغال و کسب موفقیت؛ از جمله مهم ترین فرصت هایی است که دختران در جامعه به دنبال کسب آن هستند و آرایش کردن به تعبیر خودشان شانس آنها را در کسب موقعیت ها بالا می برد.

این گروه از پاسخ گویان معتقدند که چون امروزه پسرها خودشان همسر انتخاب می کنند، ظاهر دخترها و به عبارتی زیبایی آنها معیار مهم انتخاب همسر شده است، آنها نیز برای به دست آوردن همسر مناسب و برنده شدن «مسابقه انتخاب» در ناچارند که آرایش کنند.

“من هنوز مجرد هستم و بالاخره باید ظاهرم در سطح جامعه و محیط کارم به نوعی باشد که اگر کسی قصد ازدواج داشت رغبت کند به من پیشنهاد بدهد. اما اگر متاهل بودم دلیلی برای آرایش نمی دیدم. مردم عقلشان به چشمشان است و اگر بدون آرایش کسی را ببینند فکر می کنند خوشگل نیست ” (رویا ، 27 ساله).

زنان گاه برای به چشم آمدن مردان دست به آرایش میزنند و در این زمینه آرایش به کرداری بدل می‌شود برای عرضه ی زنان به نگاه مردانه.

آنها همچنین معتقدند حتی بعد از ازدواج هم برای حفظ زندگی خانوادگی و نگه داشتن شوهر، باز مجبور به ادامه آرایش هستند؛ زیرا بایستی همیشه برای مردان تازه و متنوع بود تا برایشان خسته کننده نشوند.

” من 15 ساله ازدواج کردم، شوهرم تو محیطی کار میکنه که پر از دخترای جوون و خوشگله منم همیشه سعی میکنم مرتب و آراسته باشم. خوب یه حس زنونه بهم میگه که اگه به خودم نرسم احتمالش هست که … ( مکث با حالتی مضطرب) خوب مرد دیگه … ” (سیمین ، 45 ساله)

نزدیک شدن به معیار های زیبایی رسانه ها :

عده ای دیگر از پاسخ گویان نیز هم نوایی با ایده آل های رسانه ای را مطرح می کنند و معتقدند رسانه ها با نشان دادن زنان زیبا و آرایش کرده، آنها را مشتاق همانندسازی می نمایند.

” وقتی برنامه های تلویزیون و یا ماهواره را می بینم و به زنان توی برنامه ها نگاه می کنم و می بینم که خیلی خوشگلند، دوست دارم مثل اونا باشم“ (سمانه ، 21 ساله).

 ” وقتی آرایش زیبایی را در ماهواره می بینم، ساعت ها جلوی آینه می ایستم و آن آرایش را تمرین می کنم؛ چون می خواهم مثل آنها زیبا و جذاب شوم ”  (روژان ، 18 ساله).

در واقع رسانه ها از یک طرف با ایدآل سازی بدن و ارائه آن به بیننده، در جهت یکسان سازی و همانند سازی بدن ها و تقلید و همسان سازی افراد با آنها تلاش میکنند و از طرف دیگر در این راستا نقش آموزشی ایفا میکند. در نهایت ، هماهنگی با خواستهای فرهنگی و اجتماعی از دیگر دلایل زنان برای گرایش به آرایش است .

” وقتی در جامعه ای زندگی میکنیم که همه از زن زیبایی میخوان و مجبوری زیبا باشی چون همه جا زیبایی حرف اول رو میزنه ، به نظر من وسایل آرایشی نه که بد نیست خیلی هم کمک کننده س “ (مینا ، 25 ساله).

 آرایش به مثابه سبک زندگی :

گروهی از پاسخ گویان به آرایش کردن به عنوان شیوه و سبکی خاص از زندگی یا حتی جزئی از زندگی نگاه می کنند.

این گروه از پاسخ گویان آرایش کردن را بخشی از فعالیت های بهداشتی و جزئی از مدیریت بدن می دانند و معتقدند آرایش باعث می شود پاکیزگی بیشتر به چشم بیاید و انسان خود را مرتب تر احساس کند.

آنها همچنین معتقدند آرایش کردن آن قدر عمومیت یافته و عادی شده است که اگر کسی آرایش نکند غیرعادی است و می گویند امروزه دیگر نگاه های بد قبلی نسبت به آرایش وجود ندارد و به صورت پدیده ای به هنجار درآمده است.

” دیگه اون زمونا گذشته که به آرایش با طعنه میگفتن بزک دوزک ( خنده ) راستش این روزا دیگه آرایش کردن خیلی عادی شده. تازه الان ورق برگشته و به زنایی که آریش نمیکنن یه جور دیگه نگاه میشه. الان دیگه زن ها وقت آرایشگاه میگیرن و ساعت تعین میکنن، ارایش کردن جزء برنامه های روزانه س ” ( سیمین، 45 سال).

دلایل فردی :

دست یابی به هویت زن آرمانی ( معیار ) از طریق آرایش :

بعضی از افراد به این دلیل آرایش می کنند که می خواهند هویت فردی جدید و خودآرمانی را که مطلوب میدانند، بسازند.

این گروه از افراد با آرایش کردن و ظاهرسازی در جهت ارائه شخصیتی مطلوب و القای تصورات مثبت و ارزشمند در جامعه (مثل تعلق به طبقه اجتماعی بالا، داشتن خانواده روشن فکر و … ) به دیگران هستند. این افراد احساس می کنند با آرایش کردن می توانند قسمتی از این خود مورد نظر را تحقق بخشند.

” یه خانم متشخص همیشه به سرو وضع خودش رسیدگی میکنه چون ظاهر آدما کلاس و پرستیژشون رو نشون میده . غروبا یه سر برو تو این مرکز خریدای جردن و … ببین یه زن شلخته و ساده میبینی ؟ ” (مهین ، 37 ساله).

پنهان کردن خود واقعی :

نفی خود یا پنهان کردن خود، یکی دیگر از دلایل پاسخ گویان برای گرایش به آرایش است. برای این گروه ساختن هویت جدید مهم نیست، بلکه بیشتر پنهان کردن خود و هویت خود؛ حتی ویژگی های جسمی و روحی شان مطرح است.

آنها آرایش را مانند ماسکی می دانند که بر چهره و هویت خود می زنند تا آن را از دید سایرین مخفی نگه دارند. یکی از پاسخ گویان که دختری روستایی است می گوید :

“راستش روا بخواهید چهره من خیلی راحت به دیگران می فهمونه که من شهرستانیم. من از این مسئله رنج می‌برم و دلم نمی خواهد بقیه منو عقب مونده بدونن و بر این اساس در مورد من قضاوت کنند. وقتی آرایش میکنم این مسله کمتر تو چشم میزنه. یه جورایی آرایش نکنی تو نگاه اول همه به چشم یه شهرستانی امل نگات میکنن ” (سلما ، 23 ساله).

یافته های این بخش از پژوهش در مورد بیان معانی آرایش از دیدگاه زنان، این مسئله را روشن می کند که هدف زنان در استفاده از آرایش به شدت بر تعریف آنها از آرایش تأثیرگذار است.

آنها آرایش کردن را بیشتر با بیان هدف تعریف می کنند. به عنوان مثال کسی که به دنبال زیبایی است، آرایش را وسیله زیبا کننده و آن که به دنبال تنوع و لذت است، آرایش را وسیله ایجاد تنوع معرفی می کند. بنابراین هدف، وسیله را تعریف می کند.

خلاقیت و اعمال قدرت فردی :

عده ای از پاسخ گویان آرایش کردن یا نکردن را حق خود می دانند و با آرایش کردن به دنبال تغییر، نقش آفرینی و خلاقیت در خود هستند.

این گروه از پاسخ گویان بر فردیت بخشی به بدن تأکید دارند و بدن را عرصه ای خصوصی و میدان اعمال قدرت فردی می دانند.

این افراد بر این باورند که نپذیرفتن توانمندی های زنان در جامعه و توجه نکردن به شکوفایی استعدادهای آنها در عرصه های عمومی، می تواند ریشه در زمینه های اجتماعی  فرهنگی موجود در جامعه ایران داشته باشد و موجب احساس ناتوانی آنها برای اعمال قدرت در عرصه اجتماعی شود.

بر این اساس آنها سعی می کنند تا به عنوان یک جبران کننده اجتماعی در عرصه خصوصی یعنی بدن خود، اعمال قدرت کنند و آرایش ابزار این کار را در اختیار آنها قرار می دهد.

چنانچه که باتلر در سال 1999 مطرح میکند کردار آرایش در این مقوله میتواند شکلی از اعتراضات به شکل های انحرافی و نسخه های اشتباهی خطاب های مسلط باشند که شکل هایی متفاوت یافته اند و در دیگر گونگونی شان تسلط گفتمان های قدرت را مخدوش می کنند.

” من یه زنم ، و فکر میکنم اینکه زن خودش بخواد آرایش کنه یا نکنه یه مسئله ایه که کاملاً به خودش ربط داره و به منطق ذهنیش و خیلی زور داره برام به خاطر اینکه مردا به اصطلاح خودشون تحریک نشن خودمو بپوشونم، من زندگی خودمو میکنم، اونا مشکل دارن به من ربطی نداره خودمو محدود کنم. به نظر من خیلی بی معنیه که ما باید زیبایی مون رو اون طوری که حضرات دوس دارن و جایی که اونا صلاح میدونن نشون بدیم ” ( مونا ، 23ساله).

 وجه روانی کردار آرایش :

با آرایش کردن اعتماد به نفس پیدا می کنند، جسارت صحبت کردن می یابند، اجتماعی تر می شوند و قدرت اعتراض و اظهارنظر می یابند.

کسب اعتماد به نفس :

یکی دیگر از دلایل آرایش کردن دلایل روانی است که پاسخ گویان به آن اشاره داشتند. بیشتر پاسخ گویان کسب اعتماد به نفس را دلیلی برای آرایش کردن خود ذکر می کردند. آنها این تصور را دارند که با آرایش کردن اعتماد به نفس پیدا می کنند، جسارت صحبت کردن می یابند، اجتماعی تر می شوند و قدرت اعتراض و اظهارنظر می یابند.

” آرایش کردن به من آرامش میده ، اعتماد به نفسمو بالا میبره و راحت تر میتونم کارامو انجام بدم ” ( مهدیه ، 27 ساله).

” وقتایی که آرایش ندارم احساس میکنم یه چیزی کم دارم، فکر میکنم همه متوجه این کمبود میشم، اصلا یه جاهایی نمیرم که قبلا با آرایش رفتم ” ( سمانه ، 21 ساله).

” هر چقدر هم حراست دانشگاه گیر بده باز من آرایش نکنم نمیتونم برم سر کلاس، کلی آدم اونجاس نمیتونم بدون آرایش برم اصلا اعتماد به نفس ندارم ” ( مونا ، 23 ساله).

نارضایتی از بدن :

عده ای از پاسخ گویان با آرایش کردن به دنبال بالا بردن رضایت خود از بدن شان هستند. آنها معتقدند با آرایش کردن احساسی بهتر از بدن خود دارند و اجزایی از چهره و بدن خود را که رضایت ندارند تغییر می دهند و به احساس رضایتی بالاتر دست می یابند.

” من الان تو ده ی پنجم زندگیم هستم ، پوستم کمکم داره چین و چروک هاشو نشون میده ، دلم نمی خواد پیر به نظر بیام ” (سیمین ، 45 ساله).

” چشام خیلی درشته ، اگه سرمه نکشم و ریمل نزنم شبیه بابا قوری میشم (خنده)، من خودم به عیب های صورتم آگاهم ولی با چند تا تکنیک ساده میشه این عیب ها رو به نکته های مثبت زیبایی تبدیل کرد ” (نازنین ، 32 ساله).

تغییر وضعیت روحی :

 عده ای از پاسخ گویان نیز دلیل آرایش کردن خود را تغییر وضعیت روحی شان ذکر می کردند. بعضی از اینان معتقدند با آرایش کردن خستگی شان برطرف می شود، بعضی انرژی می گیرند، بعضی شاداب تر می شوند و بعضی دیگر احساس آرامش می کنند، عده ای هم احساس جوانی می کنند .

لذت :

عده ای از افراد نیز در آرایش کردن به دنبال لذت جویی، تنوع طلبی و برتری جویی هستند. چنانچه قبلا هم گفته شد زنان مفاهیم زیبایی و لذت و برتری جنسی را با هم در می آمیزند تا احساس بهتری از خود و رابطه هایشان داشته باشند و این احساس را با زیبا تر شدن به وسیله ی آرایش کردن تا حدودی به دست می آورند .

یافته های این پژوهش حاکی از آن است که زنان معانی متفاوتی برای آرایش خود در ذهن دارند و همچنین دلایل خاص خود را برای انجام کردار آرایش روزمره بیان کردند . در بسیاری از مقولات، اهداف ، دلایل و معانی آرایش از دید زنان با هم همپوشانی داشتند.

زنان کردار آرایش روزمره را با مخاطبان، مکانها و موقعیت های ویژه ای که در طول روز با آن روبه رو هستند منطبق و هماهنگ می سازند. و آرایش با برنامه ی زندگی زنان در هم تنیده است، یعنی آنها میزان و نحوه ی آرایششان را با تلقی خود از فرهنگ حاکم بر محیط های مختلف ، نوع مکان ، آشنا یا غریب بودن فضا ، نوع و جنس مخاطب ، میزان ارتباطات ، نوع جمع ، نوع لباس ، نوع فعالیت و … تغییر میدهند.