معیارهای زیبایی در جهان و در طول تاریخ

معیارهای زیبایی در جهان و در طول تاریخ

معیار های زیبایی در جهان و در طول تاریخ

چند وقت پیش در خبری اعلام شد که پزشکان مرکز جراحی پلاستیک لندن، پرتره ای از یک زن ایده آل ساخته اند و برای درست کردن این پرتره از فناوری رایانه ای استفاده کرده اند.

پیشتر هم اعلام کرده بودند که چهره «امبرهرد » مدل و بازیگر سینمای هالیوود زیباترین چهره دنیاست، چرا که 91.85 درصد با چهره یک زن ایده آل تطابق دارد.

در واقع یک الگوی زیبایی چهره با معیارهایی مشخص شده، به دنیا معرفی شد. البته این معیارهای زیبایی چندان هم تازگی ندارد چرا که گویا مدت هاست هیکل باربی وار و بینی قلمی و سربالا در ذهن همه ما از معیارهای زیبایی به شمار می آید و مصداق آن هم بینی های چسب زده شده، صورت هایی با آرایش های سنگین و چهره های مصنوعی است که در جامعه می بینیم و انگار هر چه می گذرد روند آن شدت می یابد.

این خبرها کنجکاوی ما را برانگیخت تا ببینیم معیارهای زیبایی در طول تاریخ و گذر زمان در جوامع مختلف چگونه بوده است و چرا الهه های زیبایی در گذشته این قدر با دوره کنونی تفاوت دارند تا جایی که حتی برخی از ویژگی های ظاهری شان خنده دار به نظر می رسد!

اگر شما هم هر بار به آلبوم های قدیمی نگاه می کنید ظاهرتان را ضایع می دانید و فکر می کنید الان خوش تیپ هستید اما نگرانید شاید چند سال دیگر همین حس را نسبت به ظاهر امروزتان داشته باشید، با ما همراه باشید.

دانستن این که معیارهای زیبایی در دیگر نقاط جهان در طول تاریخ چه بوده است، شاید نسبی بودن زیبایی را بیش از پیش قوت ببخشد. از گذشته تا به امروز زیبایی و آرایش بخش مهمی از زندگی زنان را تشکیل می‌دهد، اما آیا معیار زیبایی زنان در گذشته با آنچه امروز زیبایی نامیده می‌شود، یکی بوده است؟ خیر.

در واقع برخی از معیار‌هایی که در گذشته برای زیبایی زنان در نظر می‌گرفتند آنقدر امروزه عجیب به نظر می‌رسد که باور کردنش سخت است. اگر دوست دارید که با معیار‌های زیبایی زنان و آنچه مردان را سال‌ها قبل مجذوب می‌کرد آشنا شوید.

مطلب مرتبط: ورود فرهنگ آرایش به ایران

ورود فرهنگ آرایش به ایران

مصر دوران باستان

اگر سریال «یوسف پیامبر » را دیده باشید، کمابیش با معیارهای زیبایی آن دوران آشنا هستید. در مصر باستان معیارهایی مانند صورت کاملا کشیده، چشمان تیره و کشیده معیار اصلی زیبایی بود.

موها نیز نقش مهمی داشت. این مدل مو طوری طراحی شده که چهره را مانند یک پرده در بر بگیرد و باعث نمایان شدن بیشتر اجزای صورت شود.

این مدل در بین آرایشگرها به مدل موی مصری معروف است. زیورآلات زیادی که روی موها نصب می شد نیز بسیار مهم بود.

یونان و روم باستان

یونانی ها روی زیبایی بسیار حساس بودند و آن را با معادلات پیچیده ریاضی محاسبه می‌کردند و فرمولهای خاص خود را داشتند! چشمان بزرگ، دهان کوچک، مدل بینی که اکنون با نام بینی کلاسیک یونانی شناخته می شود و پیشانی بلند از ویژگی های یک چهره زیبا بود.

بدن توپر، پاهای کوتاه و دور کمر بزرگ از دیگر معیارهای زیبایی محسوب می شد. نکته جالب اینکه در این دوران زنان باید بیشتر بدنی مردانه می داشتند؛ بنابراین بالا تنه مردانه مزیت بزرگی بود! موی بلوند نیز بزرگترین معیار زیبایی محسوب می شد.

ژاپن باستان

در ژاپن باستان پوست بسیار سفید، لب پایینی بزرگتر، صورت تاتو شده، موهای مشکی بسیار بلند (گاهی به طول هفت متر!)، چشمان تنگ، بینی کوچک و گونه های برجسته و حلقه های برنزی دور گردن از معیارهای زیبایی محسوب می شد. البته در ژاپن باستان قدرت بیشتر از زیبایی مهم بود.

چین باستان

در چین باستان صورت گرد، پیشانی بلند، ابروان پهن و چشمان بادامی معیار زیبایی بود. داشتن اندامی بسیار لاغر مهم بود و از این بابت چین در دوران باستان یک استثناست!

قرن 15

شاید الان خنده دار به نظر برسد اما پیشانی بسیار بلند در دوران رنسانس اصلی ترین معیار زیبایی و کندن موها رایج ترین روش رسیدن به آن بود.

پوست روشن نیز به عنوان یکی از قدیمی ترین نشانه های زیبایی و پاکی اهمیت خود را در این دوران از دست داد ولی در عوض گونه های سرخ که در قرون وسطی نشانه کفر و گناه بود دوباره باب شد.

موی بلوند دوباره به صدر معیارهای زیبایی برگشت و آن قدر مهم شد که زن و مرد موهایشان را با استفاده از نوعی رنگ که از پوست پیاز درست می شد، به این رنگ درمی آوردند.

قرن 16 و 17

پس از اینکه فرانسیس اول، پادشاه فرانسه به طور اتفاقی موهایش را با مشعل سوزاند، مدل مو، ریش و سبیل کوتاه مد شد.

در انگلستان نیز زنان برای شباهت پیدا کردن به ملکه الیزابت که موهایی قرمز و پوستی روشن داشت، موها و پوستشان را به این رنگ ها در می آوردند.

استفاده از کلاه گیس های قرمز نیز خیلی محبوب شد. برای سفید کردن پوست نیز از سرب سفید استفاده می شد که ماده ای سمی و خطرناک است.

گونه های برجسته و قرمز نیز مهم بود اما مچ پای ضخیم اوج زیبایی محسوب می شد. مو اصلیترین معیار زیبایی در مردان و زنان قرن هجدهمی است.

مردان ثروتمند علاوه بر آرایش کردن از کلاه گیس های سفید با پشت موهایی بلند که به انتهای آن یک پاپیون مشکی نصب شده بود، استفاده می کردند.

زنان هم از کلاه گیس های بسیار بلند و بزرگ استفاده می کردند. روی این کلاه گیس ها زینت آلاتی مانند پر، نوارهای رنگی، جواهرآلات و… نصب می شد. البته در اواخر قرن 18 در اعتراض به این همه تشریفات بی مورد مدل موی آزاد، پف داده شده و بی نظم مُد و آرایش کردن مردها نیز متوقف شد.

قرن 20

در دهه 1920 بدن بسیار لاغر، موهای کوتاه ولی مجعد معیارهای اصلی زیبایی بود. در دهه 1930 تا 1940 میلادی موهای بلند و اندام توپر دوباره به معیار های زیبایی تبدیل شد و در دهه 1950 آرایش افراطی چشم ها ملاک زیبایی بود.

دهه 1960 دو معیار زیبایی در صدر بود؛ قد 1/67 متر و وزن 48 کیلوگرم. این دهه پایان اهمیت زیبایی طبیعی و شروع زیبایی به دست آمده از راه جراحی های زیبایی بود.

قرن 21

درهیچ قرنی به اندازه قرن حاضر معیارهای زیبایی متغیر نبوده است. قرن 21 دوره گسترش جراحی های زیبایی، تناسب اندام و تمایل به دستیابی به بهترین ظاهر است.

عمل هایی مانند لیپوساکشن، لیپولیزر، لیفتینگ پوست صورت، گردن و بدن، جراحی زیبایی پلک ها، تغییر شکل فک، تزریق بوتاکس و پروتز گونه، لب و… این قرن را به یکی از پیچیده ترین دوران از نظر معیارهای زیبایی تبدیل کرده است.

ورود فرهنگ آرایش به ایران

ورود فرهنگ آرایش به ایران

ورود فرهنگ آرایش به ایران معاصر

 فرهنگ آرایش | در حوزه ي واردات فرهنگ آرايش به ايران، مطبوعات، تجار، دولت و خود زنان نقش ايفا كرده اند. تجار در بازاريابي لباس ها و لوازم آرايش براي زنان ايراني، نقش عمده اي را در استانداردهاي زيبايي ايفا كردند.

در سال 1926 ،در تبليغات تجاري تاجري به نام كنتوار راغبيان، عكس يك زن مو بلند ديده مي‌شد كه يك روبان سينه ها و نيم تنه ي وي را پوشانده است اما بازوها و پاهاي وي برهنه نشان داده مي‌شود.

انتشار عكس هاي زنان و معرفي محصولات آرايشي و فرهنگ زيبايي غربي در تبليغات رسانه اي و مطبوعات ايراني در دوره ي رضاخان و توأم با پروژه ي بيداري زنان پيش ميرفت.

 پروژه ي بيداري زنان مي خواست به زنان القا كند كه حجاب موفقيت آنها را در عرصه ها و اماكن عمومي با مشكل مواجه مي‌سازد از اين رو زنان را تشويق مي‌كرد كه حجاب دروني را با حجاب بيروني جايگزين كنند.

در روزهاي اول ژورناليسم ايراني، خود روزنامه ها و مجلات به عنوان يك عرصه و ميدان مفهوم سازي شدند، اما در فاصله ي بين دو جنگ و حتي با وجود سانسور شديد دولتي در دهه ي 1930، ايجاد تمايز بين وجه تجاري و ژورناليستي يا آموزشي مجلات بسيار سخت بود.

نتيجه ي خالص عبارت بود از فرهنگ آرايش به سبك غربي كه به صورتي روزافزون در صفحات مجلات ايراني مشهود بود.

نقش رسانه ها در ورود فرهنگ آرایش

بعد از 7 ژانويه ي 1936 ،عكس هاي دختران ايراني، دانش آموزان، متخصصين و ورزشكاران، همه در زمينه اي كه منعكس كننده ي تصوير خاصي از زنانگي مدرن ايران بودند، در تبليغات مجلات و و روزنامه ها نمود پيدا كرد. اين شكل از تبليغات همگام با پروژه بيداري زنان و در پيوند با آن انجام مي شد.نقش موثری درفرهنگ آرايش داشت

از سال 1937 تا 1947 ،ايرانيان 250 فيلم خارجي در هر سال ديدند كه اغلب آنها محصول هاليوود بود. در دهه ي1930 بود كه مجلات ايراني شروع به انعكاس فعال تر صحنه هاي فيلم در صفحات خود نمودند.

در اين صفحات به جاي مرور فيلم، شخصيت هاي فيلم ها و نحوه ي پوشش، خوراك، نحوه ي انعكاس جذابيت شگفت انگيز آنها بيشتر انعكاس مي يافت.

نكته ي جالب توجه تر اينكه اين نوع از پوشش مطالب دقيقاً با ظهور محصولات زيبايي و سلامتي هاليوودي در آمريكا همگام بود.

هم انتشارات مستقل مثل عالم نسوان در دهه ي 1930 و هم انتشارات نيمه رسمي (يا به شدت سانسور شده) مثل سالنامه ي پارس سهمي در اردوگاه زنان تحصيل كرده ي ايراني براي نگاهي نو به دوره هاي جديد داشتند، نگاهي كه در آن لوازم آرايش، سبك هاي موي غربي، مدهاي محسوس، بخشي از يك يونيفورم مشهود در حال ظهور از مدرنيته بودند.

عالم نسوان

ديدن بازاريابي محصولات آرايشي و بهداشتي در صفحات مجلات ايراني به اين نكته اشاره ميكند كه زنان شهري، طبقه ي متوسط و ثروتمند ايراني تقريباً هم زمان با زنان غربي با فرهنگ مديريت بدن و آرايش مواجه ميشوند. البته در مقام مقايسه با مصرف لوازم آرايشي در غرب و آمريكا، مصرف اين گونه لوازم در نيمه ي اول قرن بيستم براي زنان ايراني گران تر تمام مي شد.

اما اگر بخواهيم نقش دقيق برخي مطبوعات مهم در زمینه فرهنگ آرايش را كالبد شكافي كنيم ميتوانيم به “مهرگان”، “اطلاعات” و “زبان زنان” آن دوره اشاره كنيم .

از جمله مجلاتي كه در فاصله ي سال هاي1945 -1920به تبليغ محصولات و سبكهاي آرايشي مي پرداختند مجله ي مهرگان بود.

اين مجله وابسته به مؤسسه اي تجاري بود كه مقالاتي دوره اي درباره ي ستاره هاي فيلم ها، محصولات آرايشي و آخرين روند فعاليت هاي مربوط به فراغت و مدها مي نوشت.

اين روندها تا حد ممكن به شكلي علمي، اثبات شده يا به شيوه اي موافق با شعور عامه معرفي مي شدند. جلد اين مجله ممكن بود با آخرين مدل ساختمان ها در تهران، عكس يك ستاره ي هاليوود يا برنده ي جايزه زيبايي در اروپا تزئين شود.

مجله مهرگان

مجله مهرگان

انتشار مجله ي مهرگان طي فشار دولتي براي برداشتن حجاب شروع شد و در دوره ي پروژه ي بيداري زنان ادامه يافت.صفحات مهرگان پر بود از توصيه هايي به جوانان به( ويژه زنان جوان) براي اينكه چگونه مي توانند آن گونه كه بايد رفتار و احساس كنند، خوب باشند.

جذب و انتخاب يك زوج به عنوان يك محرك و انگيزه جهان شمول براي عاشقان جوان و يك جامعه ي خوب ترويج مي شد.

مهرگان پرسشنامه اي در اين زمينه طراحي كرده بود و در آن از زنان و مردان جوان مي خواست كه در مورد همسر ايده آل خود پاسخ دهند. پرسشنامه با سؤالاتي دستكاري شده و كليشه اي معطوف به زنان غربي طراحي شده بود.

سپس اول جواب هاي زنان با عكس هاي آنها چاپ مي شد و بعد عكس ها و پاسخ هاي مردان چاپ مي شد. اين پاسخ ها به شيوه اي علمي و از طريق يك پيمايش به دست نمي آمدند و هدف از گزارش آنها به صورت گزينشي، انعكاس نظرات دست اندركاران مجله ي مهرگان (و اولويت هاي دولت پهلوي) بود.

آنچه از اين پاسخ هاي تصنعي به دست مي آمد معرفي اين نكته بود كه از هر دو جنس مرد و زن انتظار مي رود كه داراي تناسب اندام و نظيف باشند. از زنان شهري و طبقه ي متوسط بيشتر انتظار مي رفت كه علاوه بر سلامتي، زيبا و مد پذير نيز باشند.

اطلاعات، ديگر مجله ي آن دوره، قبل از پروژه ي بيداري زنان، به ندرت عكس زنان را چاپ مي كرد و هرگز عكسي از زنان ايراني چاپ نكرد.

در سال 1932 عكس تعدادي از زنان خارجي كه براي شركت در دومين كنگره ي زنان غربي در تهران به ايران آمده بودند چاپ شد.

بعد از عزيمت رضاشاه به تركيه و بازگشت وي به ايران در سال 1943 عكس هاي هنرپيشه هاي زن يك گروه تئاتر تركيه اي كه از ايران ملاقات مي كردند چاپ شد حتي در فاصله ي سال هاي 1935 تا 1936 نيز كه حكومت كشف حجاب را تشويق مي كرد استفاده از عكس هاي زنان در آگهي هاي تبليغاتي نسبت به قبل تغيير چنداني نيافت.

برخي فمينيست ها و مجلات مرتبط با آن نيز در ترويج فرهنگ آرايش در ايران نقش داشتند. هاجر تربيت يك فمينيست قديمي و عضو انجمن زنان رضاشاه، حجاب را به عنوان آنتي تز لباس مدرن فاقد ارزش مي دانست و آن را مانعي براي فعاليت هاي زنان در حوزه هاي مختلف معرفي مي كرد. يك مجله به نام زبان زنان نيز كه توسط يك فمينيست به نام صديقه دولت آبادي اداره مي شد در اين قضايا دخيل بود.

اين مجله برخلاف مجلات قبلي (مثل عالم نسوان) خيلي به بحث هاي زيبايي و مد نمي پرداخت. در اين مجله، خوب بودن، سالم بودن تعريف مي شد. از آنجايي كه اين مجله براي زنان و دختران جوان منتشر مي شد، هدف خود را كمك به زنان در تمام مسائل و امور اجتماعي تعريف مي كرد.

بررسي نقش مطبوعات در اين دوره نشان مي دهد همه ي مجلات سهم يكساني در اين حوزه نداشتند و از ميان مطبوعات اشاره شده تنها مجله ي مهرگان نقش برجسته تري داشته است. بقيه ي مجلات با احتياط بيشتري به اين قضايا مي پرداختند.

آیا زیبایی مهم است ؟

آیا زیبایی مهم است ؟

فرهنگ و مدیریت بدن

زیبایی| فرهنگ و مديريت بدن، به عنوان دو مؤلفه‌ي اساسي در زندگي اجتماعي افراد، نقش بسزايي در پايداري و تداوم ي شيوه زندگي و پويايي هر جامعه‌اي داشته از و موضوع هاي مهم و ريشه‌اي در جامعه شناسي به شمار مي‌روند.

در سالهاي اخير، بدن از اهميت زيادي برخوردار شده و توجه بسياري از محققان به را خود معطوف داشته است. از اين رو، بدن انسان به عنوان يك موضوع مهم، مورد ي مطالعه جامعه شناسان، انسان شناسان و اصحاب مطالعات فرهنگي قرار گرفته است.

يكي از مسائل مطرح شده در اين حوزه، مديريت بدن است كه امروزه در بين جوانان و بويژه زنان عموميت و رواج زيادي يافته است.

مديريت بدن، از طريق اعمال و كردارهايي مثل انتخاب نوع لباس، پوشش ظاهري، آرايش بدن، نوع سلايق ورزشي، رژيم هاي غذايي و … بيان مي‌شود.

از اين رو، نوع مديريت كردن ظاهر بدن به منزله يك معرف هويتي، در برداشت افراد از خويشتن خود و قضاوت هاي ديگران در مورد نماي ظاهري آنان اهميت مي‌يابد.

زیبایی

زیباییبیدار

اهميت و رواج  فزايند انتخاب افراد در گزينش وسايل مورد نياز براي مديريت بدن و زیبایی ظاهر خود، ظاهراً ناشي از فعاليت هايي است كه افراد در فضاي اجتماعي جوامع مدرن انجام مي‌دهند، زيرا در مدرنيته متأخر، نوع مديريت ظاهر به عنوان نماد تمايز بخش افراد درك مي‌شود و معناي هويتي آنان از اين منظر مورد قضاوت قرار ميگيرد.

بنابراين، اگر بپذيريم كه تفاوت و تمايزهاي افراد – كه خود ناشي از روش هاي گوناگون به كارگيري محصولات فرهنگ مادي و ي نحوه درك و تفسير آنها است – غالباً مبين و مبنايي براي تعريف منزلت و هويت افراد به شمار مي ،رود اين به معناي تعريف خود، از طريق الگوهاي مديريت ظاهر و بدن است.

قبول اين پيش فرض، در مي‌يابيم براي كساني كه اين تمايز هاي مديريتي را به كار ميگيرند، صورت ظاهري و بصري وسايل مورد استفاده براي مردم و رفتارهاي ظاهري آنها بسيار مهم خواهد بود.

كنترل بر بدن و توجه به آرايش، تزيين و هيبت ظاهري و بيروني آن، ابزاري است به كه جوانان امكان مي بخشد روايت مشخصي هويت شخصي را حفظ كنند و آن را در معرض تماشاي ديگران قرار دهند . بدين ترتيب، فرهنگ آرايش بدن بيانگر اهميت فزاينده اي است كه بدن به مثابه كانوني براي تعامل باز و انديشي فرد نسبت به خويش يافته است.

مطلب مرتبط : زیبایی و سرکوب

زیبایی و سرکوب

هدف از آرایش و زیبایی

 از آرايش به منظور آراستگي و زيبايي همواره در فرهنگ بشري جزء مقوله‌ها و مفاهيم مثبت بوده است و مردمان در دوران هاي مختلف تاريخ به شيوه هاي متفاوتي به آن توجـه نـشان داده انـد.

تغيير نحوه‌ي تلقي از آراستگي تحت تأثير تغييرات فرهنگي در جوامع است. تغييرات در كليت و نيز در عناصر فرهنگ ميتواند مفهوم زيبايي در جامعه و يا در فرهنگ خاص را دچار تغيير كند.

در اكثر فرهنگ هاي مختلف روي زمين تفاوت هايي اساسي در مورد اينكه زيبايي چيست، دروني است يا بروني، و اينكه چه نوع  زيبايي مثبت و كدام نوع منفي است وجود داشته و دارد.

مردم شناسان سهم بسزايي در روشن كردن اين قضيه داشته‌اند كه به ما بگويند زيبايي در فرهنگ هاي كوچك و بزرگ با هم تفاوت هاي زياد و بعضاً اساسي داشته و دارند.

در جامعه هاي پيشين، زنان ابزاري به گوش‌ها و لب هاي خود مي‌آويختند، بيني خود را سوراخ ميكردند تا كوچك بماند و اين چيزها براي افراد اين جامعه ها زيبا بود و اكنون از ديد ما زيبا به نظر نمي‌رسد چون ما استانداردهاي زيبايي اين جوامع بدوي را نداريم.

البته برخي نظريه پردازان كه از زاويه ي جهاني شدن و فرهنگ جهاني به اين قضيه نگاه ميكنند به اين نكته اشاره دارند كه همگرايي‌اي در مقوله ي زيبايي و استانداردهاي آن در جهان در حال شكل گيري است.

با اين وجود، چه جهاني بيانديشيم و چه محلّي، يك نكته ي مشترك وجود دارد و آن اينكه زيبايي مقوله‌اي فرهنگي است. خواه اين فرهنگ محلّي و ملّي باشد و يا جهاني.

وقتي اعضاي يك جامعه سعي دارند بدن هاي خود را مطابق با انتظارات فرهنگي جامعه و يا گروهي كه بدان تعلق دارند هم نوا كنند به اين نكته واقف اند كه زيبايي با تلاش فردي به دست مي آيد و نكته ي ديگر اينكه اين انتظارات فرهنگي و اجتماعي هستند كه تغييرات در بدن براي زيبا شدن را به افراد تحميل مي‌كنند؛ انتظارات درباره ي اينكه بدن يك مرد، يك زن، يك دختر و يا يك پسر چگونه بايد باشد.

بر مبناي تحليلي كاركردگرايانه، زيبايي براي فرد كاركردهايي رواني و اجتماعي دارد. شايد بتوان مهمترين كاركرد زيبايي را تسهيل و تسريع برقراري روابط اجتماعي در گروه و جامعه دانست. زيبايي همچنين تعلق فرد را به گروه و جامعه راحتتر مي‌كند.

زیبایی از ديدگاه رئاليستي نيز مفهومي ثابت نبوده و تغييرپذير است. وقتي به بازار رو به رشد محصولات، درمان ها، پرهيزها و رژيم هاي زيبايي نگاه مي‌كنيم به نظر مي‌رسد كه بسياري از مردم مشتاق به پرداخت مقادير زيادي پول يا تحمل رژيم هاي گران بها براي رسيدن به زيبايي هستند. پس به باور بسياري از مردم اولاً زيبايي خارجي مهمتر است و ثانياً ميتواند با پول و تلاش فردي به آيد

مطلب مرتبط: گفتمان فرهنگی زیبایی

گفتمان فرهنگی زیبایی

 

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش دوم

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش دوم

دلایل آرایش زنان (وجه انگیزشی کردار آرایش نزد زنان )

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش اول

چهارمین یافته دلایل آرایش کردن زنان را بررسی می کند. پاسخ گویان در حین مصاحبه به دلایل بسیاری برای آرایش کردن اشاره کردند.

با بررسی اظهارات افراد مصاحبه شونده، مفاهیمی را استخراج کردیم و در مرحله ی بعدی این مفاهیم را در کنار هم قرار دادیم و به مفاهیم کلی تری دست یافتیم که میتوان آنها را در ذیل عنوان مقوله های کلی تری قرار داد.

با توجه به گستردگی این طیف این دلایل را در سه اجتماعی، فردی و روان شناختی دسته بندی می کنیم و به تشریح این دلایل میپردازیم :

دلایل اجتماعی

این دلایل شامل مواردی است که به نوعی به اجتماع و جامعه برمی گردد. مهم ترین دلایل اجتماعی شامل موارد زیر می شود:

  • افزایش سرمایه اجتماعی
  • اجبار یا هم نوایی گروهی
  • کسب فرصت های اجتماعی
  • تبدیل شدن آرایش به جزئی از سبک زندگی

 افزایش سرمایه ی اجتماعی :

سرمایه اجتماعی افراد از حضور و تداوم حضورشان در شبکه روابط حاصل می شود و در صورتی که افراد به نحوی از این شبکه روابط خارج یا به حاشیه رانده شوند، از مزایای مادی و معنوی این ارتباط ها نیز محروم می شوند.

در این راستا، اظهارات افراد مصاحبه شونده نشان می دهد که عده ای از آنها با آرایش کردن به دنبال افزایش گستره ارتباطی خود هستند و گروهی از پاسخ گویان خواهان برقراری ارتباط بهتر و مؤثرتر با دیگران اند. این گروه معتقدند با آرایش کردن بهتر می توانند شروع کننده ارتباط و حتی جذب کننده ارتباط باشند.

” برای شروع شدن یه رابطه اولین چیزی که آدم میبینه ظاهر طرف مقابله، بعدش فاکتورای بعدی تو طول زمان خودشون رو نشون میدن. هرچی خوشکل تر و آراسته تر باشی امکان شروع رابطه ها برات راحت تره و تعداد بیشتری از این رابطه ها برات میمونن. مردم بیشتر دوس دارن با آدمای زیبا در تماس باشن چون بهشون انرژی مثبت میدن و این واسه زنها چند برابر میشه ” (رویا، 27 ساله).

 کسب پذیرش اجتماعی و افزایش نفوذ اجتماعی :

کسب پذیرش اجتماعی یا به اصطلاح عامیانه «تحویل گرفته شدن» نیز از دیگر دلایل گرایش زنان به آرایش است. عده ای از پاسخ گویان می خواهند در جمع (مردم به طور عام) مورد پذیرش قرار بگیرند. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان می گوید :

“یه واقعیت در مورد جامعه ی ما وجود داره اینه که : وقتی که آرایش می کنم و بیرون می رم بیشتر تحویلم می‌گیرند، مثلاً وقتی برای خرید به فروشگاه می رم، فروشنده ها خیلی با من گرم می گیرند و خوش رفتاری می‌کنند؛ در حالی که اگر آرایش نداشته باشم رفتارشان این طور نیست ” ( سمانه، 21 ساله).

 

بنابراین این افراد به دنبال پذیرش در سطح عام جامعه هستند؛ در حالی که برای گروهی دیگر از پاسخ گویان، کسب پذیرش «دیگرانِ مهم» در اولویت قرار دارد.

این گروه بیشتر سعی می کنند مطابق با خواسته های فرد یا گروه مورد علاقه شان آرایش کنند و تأیید و پذیرش آنها را جلب نمایند .در نهایت، گروهی دیگر از پاسخ گویان نیز به افزایش نفوذ اجتماعی خود با آرایش کردن اشاره کردند.

این گروه معتقدند با آرایش کردن کارشان «زودتر و بهتر» راه می افتد، بیشتر حرف شان را قبول می کنند و حتی کارهای شان مورد تأیید بیشتری قرار می گیرد.

” وقتی با آرایش در جامعه حضور پیدا می کنم همه به من بیشتر توجه می کنند و احساس دیده شدن پیدا می کنم. انگار همه من را بزرگ می دونن و من از نظرشون دیگه بچه نیستم. این مسئله باعث می شه آرایش کنم تا به چشم بیام و کارام زودتر راه بیافته ” (روژان ، 18 ساله).

رفته بودم پلیس + 10 واسه کار پاسپورتم ، خیلی شلوغ بود نه که دم عیده همه میخوان برن مسافرت ، یهو یه دختر خوشکلی اومد من که خودم زن بودم نمی تونستم ازش چشم بر دارم  (خنده) شاید باورت نشه ولی تو اون شلوغی کار اون ده دقیقه طول کشید چرا چون خوشکل بود دیگه(سمیه ، 32 ساله).

آرایش زنان

آرایش زنان

همنوایی با جمع :

استفاده پاسخ گویان از ضرب المثل هایی مثل «خواهی نشوی رسوا، هم رنگ جماعت شو» یا « اگر رفتی شهر کورها، تو هم دستت را بگذار روی یک چشمت» جهت بیان دلایل آرایش خود، دلالت روشنی بر تمایل افراد به هم نوایی اجتماعی دارد.

این هم نوایی می تواند هم به صورت اجباری و هم به صورت اختیاری صورت پذیرد. گروهی از پاسخ گویان برای فرار از تحقیر و تمسخر دیگران و عده ای برای کسب تأیید گروهی، به آرایش کردن مطابق با جماعت روی می‌آورند.

روزهای اول دانشگاه را خوب به خاطر دارم، یادم می آید یک روز که به اتفاق چند نفر در کلاس نشسته و منتظر شروع کلاس بودیم، یکی از دخترها خیلی ساده و بدون آرایش وارد کلاس مان شد. دو نفری که جلوی من نشسته بودند به آن دختر اشاره کردند و با لحنی مسخره گفتند: از قیافه اش معلومه که شهرستانیه! ببین اصلاً آرایش نکرده! … می دونی شهرستانیه یعنی چی؟ یعنی دهاتیه، یعنی اُمله، یعنی آرایش کردن بلد نیست. از همان روز فهمیدم اگر می خواهم انگ نخورم و مسخره نشوم، باید مثل خودشون باشم؛ یعنی باید آرایش کنم ” (رویا ، 27 ساله).

این هم نوایی پاسخ گویان می تواند با گروه دوستان و هم سالان، خانواده و خویشاوندان و حتی سایر زنان در خیابان باشد. البته بیشترین هم نوایی با گروه دوستان و هم سالان است. گاهی اوقات قرار گرفتن در جمع دوستان و هم نوایی با آنها، می تواند منجر به ایجاد رقابت شود.

بعضی از پاسخ گویان بیان می کردند که وقتی در جمع هم کلاسی های خود هستند، چون همه آرایش می کنند برای آنکه نسبت به آنها زشت به نظر نرسند، ناچارند آرایش کنند.

در این مواقع با بالا رفتن میزان آرایش افراد گروه، میزان آرایش فرد نیز بالا می رود و کسب زیبایی با آرایش، تبدیل به ارزش می شود که افراد با کسب آن جایگاهی بهتر در گروه می یابند. بنابراین بین آنها بر سر این مسئله می تواند رقابت شکل بگیرد .

آرایش برای جنس مخالف ( تعریف مردانه ی زنان از آرایش و زیبایی ):

وقتی حرف از زیبایی زنان به میان می آید مردان به عنوان دیگر افراد پر اهمیت در این کردار بسیار پررنگ نمایان می شوند.

این اهمیت به صورت های متفاوتی در آرایش زنان تاثیر گذار است که با توجه به پاسخ های پاسخگویان به دسته های مختلفی تقسم شده اند که به شرح آنها می پردازیم .

بیشتر پاسخ گویان هم نوا شدن و انطباق با ذائقه جنس مخالف را علت آرایش کردن خود عنوان می کنند. در اینجا منظور از جنس مخالف شریک جنسی و یا عاطفی فرد است که ممکن است شوهر، دوست پسر و… باشد.

معمولا زنان وقتی از آرایش خود حرف میزنند هر هدفی و هر معنایی را که در نظر داشته باشند به نحوی در ارتباط با همین مخاطب خاص است.

ذائقه ی مردان چه به صورت مستقیم، چه به صورت غیر مستقیم در آرایش زنان دخیل است. در اولین صورت، در خواست های مستقیم مردان برای مدل و رنگ آرایش و همچنین مخالفت صریح آنها با مدل و رنگ دیگریست که معمولا با واکنش سریع و خود آگاه زنان رو برو میشوند و این واکنش اغلب مثبت است و در مواردی هم با مقاومت روبرو می شوند.

در صورت اثر گذاری غیر مستقیم :

مردان به صورتی خود آگاه یا ناخود آگاه به صورت ضمنی زنان را به سمت مدل خاصی از زیبایی سوق میدهند، مانند اشتیاق یا عدم اشتیاق ، نگاههای خیره ، لمس و… و اغلب اثری قوی تر بر زنان میگذارد و در موارد زیادی تعبیر زنان از زیبایی را کاملا دگرگون میکند.

” دوست پسر قبلیم زیاد از آرایش خوشش نمی اومد منم زیاد آرایش نمیکردم، ولی الان دوس پسرم حتی به رنگ لاک ناخن هام هم توجه می کنه، وقتی مثل همیشه به خودم نمی رسم فکر میکنه مریض بودم یا اتفاقی افتاده ” (مریم، 27 ساله).

آرایش زنها برای مرداست ، باید به مذاقشون خوش بیاد تا این همه هزینه و وقتی که صرف می‌کنیم هدر نره ” (مهین ، 37 ساله).

من قبلاً از رژ صورتی بیشتر استفاده میکردم ولی بعد ازدواجم شوهرم دوست نداشت رژ صورتی بزنم میگفت شبیه دختر بچه ها میشی ” (نازنین ، 32 ساله).

وقتی سایه میزنم و یه رژ قرمز میزنم تو مهمونی ، دوست پسرم چشم ازم بر نمیداره، حواسم هست بهش” (مرجان ، 22 ساله).

برقرای ارتباط با جنس مخالف :

بعضی ها با آرایش کردن خواهان برقراری ارتباط بیشتر با جنس مخالف هستند. عده ای دیگر از پاسخ گویان دلیل آرایش کردن خود را تأثیرگذاری در ارتباط با جنس مخالف عنوان کردند.

این افراد معتقدند که از یک سو مردان دوست دارند با اشخاص زیبا صحبت کنند و از صحبت کردن با آنها لذت می برند و از سوی دیگر وقتی فرد آرایش کرده و زیباست، صفات خوب دیگری هم با آن به ذهن مخاطب متبادر می شود، مانند اجتماعی بودن، باکلاس بودن، باسواد بودن، باهوش بودن و … که در کیفیت روابط آنها مؤثر است.

” خوشکل بودن یه امتیازیه که اگه زن داشته باشه مردا بیشتر به طرفش جذب میشن، وقتی یه دختر آرایش کرده و خوشکل رو میبینن دیگه همه ی خصوصیات مثبت رو براش متصور میشن، چون دوس دارن اینطوری باشه ( مائده ، 22 ساله).

مردا عقلشون تو چشمشونه خوشکلی زن تو اولویت اوله بقیه ی حرفاشون هم شعاره، زن ها هم اگه میخوان یه مرد خوب تور کنن، باید به خودشون برسن و حسابی خوشکل کنن” (مرجان ، 22 ساله).

 آرایش برای مدیریت نگاه مردانه :

زنان در جامعه ای مانند ایران، با آرایش به دنبال مدیریت روابط اجتماعی خودشان هستند و این امر را از طریق مدیریت نگاه مردانه سازمان می‌دهند. زنان در این مورد با دو رویکرد متفاوت عمل می‌کنند :

  • رویکرد اول نوعی رویکرد مقاومتی است یعنی زنان با استتار آرایش در برابر مردان ( البته غیر خودی ها ) از اینکه ابژه ی نگاه های جنسی شوند سر باز میزنند.
  • ولی رویکرد دوم کاملا متفاوت با اولی است، زنان در این رویکرد با کردار آرایش در پی جلب توجه و نگاه مردانه اند و این امر را با گره زدن آرایش و امر جنسی نزد مردان تفسیر میکنند.

در اینجا مدیریت نگاه از طریق آرایش در جلب توجه مردان نهفته است. حال این مرد می تواند شریک جنسی زن باشد و یا هر مرد دیگری که زن خواسته یا ناخواسته با آرایش زنان به نگاه راغب می شود.

من همیشه به خودم می‌رسیدم (خنده) و صد البته که همیشه می‌رسم اشاره با دست به صورت من با شوهرم تو دانشگاه آشنا شدم اون موقع ها خواستگار زیاد داشتم تو فامیل و دوست و آشنا شوهرم همیشه میگه عاشق این اخلاقتم که همیشه تر و تازه ای بعد این همه سال ” (مهین ، 37 ساله).

همیشه دوس دارم هرجا که میرم به چشم بیام، کلاس زبان هم که میرم، لباس پو شیدن و آرایش کردنم با بقیه دخترا فرق میکنه. خیلی از پسرای دانشگاه هم دنبالمن .” (مائده ، 22 ساله).

همانطور که گفته شد برخی از زنان برای برخورد با نگاه‌های نا خواسته ی مردان به صورتی باز اندیشانه در قالب کنترل کردار آرایشی عمل می کنند .

گاهی وقتا میشه میری یه جایی آرایشت زیاده انقد خیره خیره نگاه می کنن بعضیا که آب میشی. دفعه ی بعد شکر می خوری برای اینجور جاها اصلا آرایش کنی ” ( مینا ، 25 ساله).

تمایز با جنس مخالف :

همچنین عده ای دیگر از پاسخ گویان هم با تأکید بر جنسیت خود، آرایش کردن را جزئی از سبک زندگی زنانه محسوب می کنند و می خواهند با آرایش کردن، جنسیت خود را بیشتر نمایان سازند؛ یعنی آرایش کردن جزئی از فعالیت های زنانه است که بایستی در آن مشارکت داشته باشند. در واقع زنان با آرایش با فضای مردانه به مبارزه بر میخیزند و تلاش میکنند با تاکید بر نوعی ” تفاوت ” این فضا را بر هم میزنند.

تاکید بر وجه ” دیگر بودن ” تاثیر مثبتی دارد که زنان با آن در رویکردی ساختارشکنانه و با نگرشی انتقادی هویت خود را از ساخت معمول اجتماع می‌گسلند.

“من زنم خوب و آرایش هم یه کارکاملاً زنونه ست. مردا نمیتونن حس یه زن رو از زیبایی بفهمن. زنها موجودات لطیفی هستن و با جنس مردونه فرق دارن و به همون نسبت تعبیرشون هم از زیبایی متفاوته. زن ها زیبایی رو با جزئیات بیشتری تفسیر می‌کنند ” (مینا ، 25 ساله).

زن باید آرایش کنه، اگه زن آرایش نکنه لابد باید مرد آرایش کنه؟ ( خنده ) اصلاً نمیتونم تصور کنم یه مرد چه جوری فر مژه یا ریمل میزنه ” (مائده ، 22 ساله).

زنان در برخی جوامع از جمله ایران ، با تجسم بدن جنسی شده ی خود مواجه می شوند که باعث تفاوت ادراک ایشان از بدن خود و بدن مردانه می شود.

در واقع در جامعه ی مرد سالار مردان برای پی بردن به مردانگی خود نیازی به برخورد معرفتی با بدن خود ندارند و این در حالیست که در اینگونه جوامع ، فرایند های کنترل و تنظیم بدن موجب شده که زنان به بدن خود حساس شده و برای نشان دادن زنانگی خود و تمایز با ساختارهای مردانه به کرداری مثل آرایش دست بزنند .

آرایش زنان

آرایش زنان

آرایش برای به دست آوردن همسر مناسب :

تلاش در جهت افزایش شانس فرد در کسب فرصت های اجتماعی از دیگر دلایل آرایش کردن پاسخ گویان است. ازدواج، اشتغال و کسب موفقیت؛ از جمله مهم ترین فرصت هایی است که دختران در جامعه به دنبال کسب آن هستند و آرایش کردن به تعبیر خودشان شانس آنها را در کسب موقعیت ها بالا می برد.

این گروه از پاسخ گویان معتقدند که چون امروزه پسرها خودشان همسر انتخاب می کنند، ظاهر دخترها و به عبارتی زیبایی آنها معیار مهم انتخاب همسر شده است، آنها نیز برای به دست آوردن همسر مناسب و برنده شدن «مسابقه انتخاب» در ناچارند که آرایش کنند.

“من هنوز مجرد هستم و بالاخره باید ظاهرم در سطح جامعه و محیط کارم به نوعی باشد که اگر کسی قصد ازدواج داشت رغبت کند به من پیشنهاد بدهد. اما اگر متاهل بودم دلیلی برای آرایش نمی دیدم. مردم عقلشان به چشمشان است و اگر بدون آرایش کسی را ببینند فکر می کنند خوشگل نیست ” (رویا ، 27 ساله).

زنان گاه برای به چشم آمدن مردان دست به آرایش میزنند و در این زمینه آرایش به کرداری بدل می‌شود برای عرضه ی زنان به نگاه مردانه.

آنها همچنین معتقدند حتی بعد از ازدواج هم برای حفظ زندگی خانوادگی و نگه داشتن شوهر، باز مجبور به ادامه آرایش هستند؛ زیرا بایستی همیشه برای مردان تازه و متنوع بود تا برایشان خسته کننده نشوند.

” من 15 ساله ازدواج کردم، شوهرم تو محیطی کار میکنه که پر از دخترای جوون و خوشگله منم همیشه سعی میکنم مرتب و آراسته باشم. خوب یه حس زنونه بهم میگه که اگه به خودم نرسم احتمالش هست که … ( مکث با حالتی مضطرب) خوب مرد دیگه … ” (سیمین ، 45 ساله)

نزدیک شدن به معیار های زیبایی رسانه ها :

عده ای دیگر از پاسخ گویان نیز هم نوایی با ایده آل های رسانه ای را مطرح می کنند و معتقدند رسانه ها با نشان دادن زنان زیبا و آرایش کرده، آنها را مشتاق همانندسازی می نمایند.

” وقتی برنامه های تلویزیون و یا ماهواره را می بینم و به زنان توی برنامه ها نگاه می کنم و می بینم که خیلی خوشگلند، دوست دارم مثل اونا باشم (سمانه ، 21 ساله).

 ” وقتی آرایش زیبایی را در ماهواره می بینم، ساعت ها جلوی آینه می ایستم و آن آرایش را تمرین می کنم؛ چون می خواهم مثل آنها زیبا و جذاب شوم ”  (روژان ، 18 ساله).

در واقع رسانه ها از یک طرف با ایدآل سازی بدن و ارائه آن به بیننده، در جهت یکسان سازی و همانند سازی بدن ها و تقلید و همسان سازی افراد با آنها تلاش میکنند و از طرف دیگر در این راستا نقش آموزشی ایفا میکند. در نهایت ، هماهنگی با خواستهای فرهنگی و اجتماعی از دیگر دلایل زنان برای گرایش به آرایش است .

وقتی در جامعه ای زندگی میکنیم که همه از زن زیبایی میخوان و مجبوری زیبا باشی چون همه جا زیبایی حرف اول رو میزنه ، به نظر من وسایل آرایشی نه که بد نیست خیلی هم کمک کننده س (مینا ، 25 ساله).

 آرایش به مثابه سبک زندگی :

گروهی از پاسخ گویان به آرایش کردن به عنوان شیوه و سبکی خاص از زندگی یا حتی جزئی از زندگی نگاه می کنند.

این گروه از پاسخ گویان آرایش کردن را بخشی از فعالیت های بهداشتی و جزئی از مدیریت بدن می دانند و معتقدند آرایش باعث می شود پاکیزگی بیشتر به چشم بیاید و انسان خود را مرتب تر احساس کند.

آنها همچنین معتقدند آرایش کردن آن قدر عمومیت یافته و عادی شده است که اگر کسی آرایش نکند غیرعادی است و می گویند امروزه دیگر نگاه های بد قبلی نسبت به آرایش وجود ندارد و به صورت پدیده ای به هنجار درآمده است.

” دیگه اون زمونا گذشته که به آرایش با طعنه میگفتن بزک دوزک ( خنده ) راستش این روزا دیگه آرایش کردن خیلی عادی شده. تازه الان ورق برگشته و به زنایی که آریش نمیکنن یه جور دیگه نگاه میشه. الان دیگه زن ها وقت آرایشگاه میگیرن و ساعت تعین میکنن، ارایش کردن جزء برنامه های روزانه س ” ( سیمین، 45 سال).

دلایل فردی :

دست یابی به هویت زن آرمانی ( معیار ) از طریق آرایش :

بعضی از افراد به این دلیل آرایش می کنند که می خواهند هویت فردی جدید و خودآرمانی را که مطلوب میدانند، بسازند.

این گروه از افراد با آرایش کردن و ظاهرسازی در جهت ارائه شخصیتی مطلوب و القای تصورات مثبت و ارزشمند در جامعه (مثل تعلق به طبقه اجتماعی بالا، داشتن خانواده روشن فکر و … ) به دیگران هستند. این افراد احساس می کنند با آرایش کردن می توانند قسمتی از این خود مورد نظر را تحقق بخشند.

” یه خانم متشخص همیشه به سرو وضع خودش رسیدگی میکنه چون ظاهر آدما کلاس و پرستیژشون رو نشون میده . غروبا یه سر برو تو این مرکز خریدای جردن و … ببین یه زن شلخته و ساده میبینی ؟ ” (مهین ، 37 ساله).

پنهان کردن خود واقعی :

نفی خود یا پنهان کردن خود، یکی دیگر از دلایل پاسخ گویان برای گرایش به آرایش است. برای این گروه ساختن هویت جدید مهم نیست، بلکه بیشتر پنهان کردن خود و هویت خود؛ حتی ویژگی های جسمی و روحی شان مطرح است.

آنها آرایش را مانند ماسکی می دانند که بر چهره و هویت خود می زنند تا آن را از دید سایرین مخفی نگه دارند. یکی از پاسخ گویان که دختری روستایی است می گوید :

“راستش روا بخواهید چهره من خیلی راحت به دیگران می فهمونه که من شهرستانیم. من از این مسئله رنج می‌برم و دلم نمی خواهد بقیه منو عقب مونده بدونن و بر این اساس در مورد من قضاوت کنند. وقتی آرایش میکنم این مسله کمتر تو چشم میزنه. یه جورایی آرایش نکنی تو نگاه اول همه به چشم یه شهرستانی امل نگات میکنن ” (سلما ، 23 ساله).

یافته های این بخش از پژوهش در مورد بیان معانی آرایش از دیدگاه زنان، این مسئله را روشن می کند که هدف زنان در استفاده از آرایش به شدت بر تعریف آنها از آرایش تأثیرگذار است.

آنها آرایش کردن را بیشتر با بیان هدف تعریف می کنند. به عنوان مثال کسی که به دنبال زیبایی است، آرایش را وسیله زیبا کننده و آن که به دنبال تنوع و لذت است، آرایش را وسیله ایجاد تنوع معرفی می کند. بنابراین هدف، وسیله را تعریف می کند.

آرایش زنان

آرایش زنان

خلاقیت و اعمال قدرت فردی :

عده ای از پاسخ گویان آرایش کردن یا نکردن را حق خود می دانند و با آرایش کردن به دنبال تغییر، نقش آفرینی و خلاقیت در خود هستند.

این گروه از پاسخ گویان بر فردیت بخشی به بدن تأکید دارند و بدن را عرصه ای خصوصی و میدان اعمال قدرت فردی می دانند.

این افراد بر این باورند که نپذیرفتن توانمندی های زنان در جامعه و توجه نکردن به شکوفایی استعدادهای آنها در عرصه های عمومی، می تواند ریشه در زمینه های اجتماعی  فرهنگی موجود در جامعه ایران داشته باشد و موجب احساس ناتوانی آنها برای اعمال قدرت در عرصه اجتماعی شود.

بر این اساس آنها سعی می کنند تا به عنوان یک جبران کننده اجتماعی در عرصه خصوصی یعنی بدن خود، اعمال قدرت کنند و آرایش ابزار این کار را در اختیار آنها قرار می دهد.

چنانچه که باتلر در سال 1999 مطرح میکند کردار آرایش در این مقوله میتواند شکلی از اعتراضات به شکل های انحرافی و نسخه های اشتباهی خطاب های مسلط باشند که شکل هایی متفاوت یافته اند و در دیگر گونگونی شان تسلط گفتمان های قدرت را مخدوش می کنند.

” من یه زنم ، و فکر میکنم اینکه زن خودش بخواد آرایش کنه یا نکنه یه مسئله ایه که کاملاً به خودش ربط داره و به منطق ذهنیش و خیلی زور داره برام به خاطر اینکه مردا به اصطلاح خودشون تحریک نشن خودمو بپوشونم، من زندگی خودمو میکنم، اونا مشکل دارن به من ربطی نداره خودمو محدود کنم. به نظر من خیلی بی معنیه که ما باید زیبایی مون رو اون طوری که حضرات دوس دارن و جایی که اونا صلاح میدونن نشون بدیم ” ( مونا ، 23ساله).

 وجه روانی کردار آرایش :

با آرایش کردن اعتماد به نفس پیدا می کنند، جسارت صحبت کردن می یابند، اجتماعی تر می شوند و قدرت اعتراض و اظهارنظر می یابند.

کسب اعتماد به نفس :

یکی دیگر از دلایل آرایش کردن دلایل روانی است که پاسخ گویان به آن اشاره داشتند. بیشتر پاسخ گویان کسب اعتماد به نفس را دلیلی برای آرایش کردن خود ذکر می کردند. آنها این تصور را دارند که با آرایش کردن اعتماد به نفس پیدا می کنند، جسارت صحبت کردن می یابند، اجتماعی تر می شوند و قدرت اعتراض و اظهارنظر می یابند.

” آرایش کردن به من آرامش میده ، اعتماد به نفسمو بالا میبره و راحت تر میتونم کارامو انجام بدم ” ( مهدیه ، 27 ساله).

وقتایی که آرایش ندارم احساس میکنم یه چیزی کم دارم، فکر میکنم همه متوجه این کمبود میشم، اصلا یه جاهایی نمیرم که قبلا با آرایش رفتم ” ( سمانه ، 21 ساله).

هر چقدر هم حراست دانشگاه گیر بده باز من آرایش نکنم نمیتونم برم سر کلاس، کلی آدم اونجاس نمیتونم بدون آرایش برم اصلا اعتماد به نفس ندارم ” ( مونا ، 23 ساله).

نارضایتی از بدن :

عده ای از پاسخ گویان با آرایش کردن به دنبال بالا بردن رضایت خود از بدن شان هستند. آنها معتقدند با آرایش کردن احساسی بهتر از بدن خود دارند و اجزایی از چهره و بدن خود را که رضایت ندارند تغییر می دهند و به احساس رضایتی بالاتر دست می یابند.

” من الان تو ده ی پنجم زندگیم هستم ، پوستم کمکم داره چین و چروک هاشو نشون میده ، دلم نمی خواد پیر به نظر بیام ” (سیمین ، 45 ساله).

چشام خیلی درشته ، اگه سرمه نکشم و ریمل نزنم شبیه بابا قوری میشم (خنده)، من خودم به عیب های صورتم آگاهم ولی با چند تا تکنیک ساده میشه این عیب ها رو به نکته های مثبت زیبایی تبدیل کرد ” (نازنین ، 32 ساله).

تغییر وضعیت روحی :

 عده ای از پاسخ گویان نیز دلیل آرایش کردن خود را تغییر وضعیت روحی شان ذکر می کردند. بعضی از اینان معتقدند با آرایش کردن خستگی شان برطرف می شود، بعضی انرژی می گیرند، بعضی شاداب تر می شوند و بعضی دیگر احساس آرامش می کنند، عده ای هم احساس جوانی می کنند .

لذت :

عده ای از افراد نیز در آرایش کردن به دنبال لذت جویی، تنوع طلبی و برتری جویی هستند. چنانچه قبلا هم گفته شد زنان مفاهیم زیبایی و لذت و برتری جنسی را با هم در می آمیزند تا احساس بهتری از خود و رابطه هایشان داشته باشند و این احساس را با زیبا تر شدن به وسیله ی آرایش کردن تا حدودی به دست می آورند .

یافته های این پژوهش حاکی از آن است که زنان معانی متفاوتی برای آرایش خود در ذهن دارند و همچنین دلایل خاص خود را برای انجام کردار آرایش روزمره بیان کردند . در بسیاری از مقولات، اهداف ، دلایل و معانی آرایش از دید زنان با هم همپوشانی داشتند.

زنان کردار آرایش روزمره را با مخاطبان، مکانها و موقعیت های ویژه ای که در طول روز با آن روبه رو هستند منطبق و هماهنگ می سازند. و آرایش با برنامه ی زندگی زنان در هم تنیده است، یعنی آنها میزان و نحوه ی آرایششان را با تلقی خود از فرهنگ حاکم بر محیط های مختلف ، نوع مکان ، آشنا یا غریب بودن فضا ، نوع و جنس مخاطب ، میزان ارتباطات ، نوع جمع ، نوع لباس ، نوع فعالیت و … تغییر میدهند.

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش اول

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش اول

چرا آرایش می کنیم ؟ – بخش اول

چرا آرایش می کنیم ؟(ازدیدگاه زنان)

چرا آرایش می کنیم ؟ | امروزه آرایش کردن در بین زنان، در سطح جهانی رواج زیادی یافته است. کشور ما، ایران نیز از این امر مستثنا نیست و حتی از برخی جهات جزء کشورهای ردهی بالا قرار دارد. با توجه به آمارهای اعلام شده از لحاظ واردات محصولات آرایشی دارای مقام هفتم جهان و در مصرف، در میان کشورهای جنوب و غرب آسیا، بعد از هند و پاکستان دارای مقام سوم است.

زنان به وسیله ی آرایش گونه ای از فردیت، هویت، یا سوژگی را در مفهومی عمیق تر به عنوان زنانگی را برای خود میسازند. مفاهیم زیبایی و آرایش در جامعه ی معاصر پیوند تنگاتنگی با جنسیت دارد.

حال با توجه به مصرف انبوه مواد آرایشی در ایران و با توجه به پیوند آشکار و پنهان آن با مفهوم زیبایی و زنانگی، لازم به نظر میرسد به این کردار روزمره با دقت و توجه بیشتری نگریسته شود .

مسأله آرایش زنان در قالب سؤال ها و چالش های متعددی قابل طرح و بررسی است که هر کدام به نوبه ی خود دارای اهمیت اند.

در اینجا به اختصار دستاوردهای پژوهشی مطالعه خانم نوری با عنوان تحلیل بازنمایی زیبایی زنانه در گفتمان مردانه (با نگاهی به آرایش روزمره زنان در تجربه ی زیسته شان) بیان کرده ایم که در این مطالعه تلاش می شود با نگاه مطالعات فرهنگی، مسأله آرایش زنان را با ارجاعی به مفهوم زیبایی در یک گفتمان پدر سالار به عنوان یک پدیده و متغیر فرهنگی، اجتماعی، توصیف و تبیین نموده و برخی از عوامل، چالش ها و مشکلات کنترل اجتماعی بیرونی مربوط به آرایش زنان را به اختصار تحلیل کرده و تلاش می شود تا آرایش زنان به مثابه یک پدیده ی هویت یابی در ارتباط با مفهوم زیبایی برای زنان تحت نظارت ساختارهای پدرسالار به چالش کشیده شود. و در نهایت با بررسی تجربه ی زیسته ی خود زنان به برداشت خود زنان از زیبایی و باز نمود آن در آرایش آنها پرداخته میشود .

در این پژوهش با 20 زن تهرانی از سن 18 تا 45 ساله با متوسط سنی 26 سال مصاحبه شده است و درباره ی کردار آرایش روزمره و همچنین آرایش آنان در مواقع خاص از ایشان پرسیده شد .

ابتدا پوشش و آرایش نمونه ها به دقت مشاهده شد. محقق با سپری کردن زمان طولانی در آرایشگاه های پر رفت و آمد مناطق مختلف شهر تهران و شناسایی مشتریان ثابت آنها و پرس وجو از متصدیان آرایشگاه ها نمونه های اولیه انتخاب و با آنها مصاحبه شده و طی مصاحبه نمونه های دیگری نیز از طریق افراد مصاحبه شونده معرفی شدند .

هر مصاحبه از 40 دقیقه تا یک ساعت و گاهی هم یک ساعت و نیم به طول انجامید و مصاحبه بر اساس طرح مصاحبه ی از پیش تدوین شده پیشبرده شد.

در هر مصاحبه پس از ایجاد اعتماد و شروع مصاحبه در قالب یک گپ دوستانه از مصاحبه شونده تقاضا می شد که روایت خود را از آرایش و زیبایی زنانه مطرح کرده و در خلال صحبتها پژوهشگر بحث را بر اساس اهداف مد نظر هدایت نموده است.

مطلب مرتبط: زیبای بیدار

زیبای بیدار …

معانی آرایش نزد زنان

چرا آرایش می کنیم ؟ | اولین یافته پژوهش به معانی آرایش از دیدگاه زنان می پردازد. آرایش کردن از دیدگاه کسانی که خود با مسئله آرایش درگیر هستند، معانی مختلفی دارد. عمده ترین معانی که پاسخ گویان به آن اشاره داشتند، شامل موارد زیر است :

1-    آرایش به معنی بهداشت، پاکیزگی و آراستگی :

 بعضی از پاسخ گویان آرایش کردن را نوعی پاکیزگی و آراستگی می دانستند. آنها معتقد بودند آرایش جزئی از انضباط ظاهر است و انسان با صرف وقت برای آرایش کردن، این احساس را پیدا می کند که تمیزتر و مرتب تر شده است یا احساس می کند که چیزهای منفی را در خود نابود کرده است .

” آراستگی و تر و تمیزی رو دوس دارم. به نظرم کسی که به ظاهرش اهمیت نده برای چیزای مهمتر هم اهمیتی قائل نیست ” (فاطمه – 31ساله).

2-    آرایش به معنی دانش ابزاری :

 نکته ای که در حین مصاحبه با زنان در خصوص آرایش مهم به نظر میرسد این است که :

  • اولا زنان چگونه آرایش میکنند؟
  • دوما : این امر را چگونه آموخته اند ؟
  • و سوما : این آموخته ها را چگونه بکار میبرند ؟

و به نظر میرسد که همه ی این سوالات به دانشی نیاز دارد که زنان از آن بهره مندند. و بررسی این دانش از این جهت اهمیت دارد که خود زنان آرایش کردن را دانشی زنانه میدانند و معانی ملازم با آن در دل همین زنانه دانستن این دانش حتی از طرف خود زنان است .

چرا آرایش می کنیم ؟

چرا آرایش می کنیم ؟

پدرم آدم سنتی بود و فوق العاده سخت گیر مخصوصاً برای من که دختر بزرگ خونه بودم . وقتی دانشگاه قبول شدم و اومدم تهران احساس نفس کشیدن میکردم. راستش تا قبل از اینکه بیام دانشگاه حتی نمتونستم صورتم رو اصلاح کنم دیگه آرایش هیچی ( خنده ) کم کم جرات و جسارتش رو پیدا کردم و از بچه های خوابگاه یاد گرفتم که چه جوری آرایش کنم ” ( سمیه ، 32 ساله).

راستش هرچی فکر میکنم یادم نمیاد چه طوری آرایش کردن رو یاد گرفتم . انگار تو خونم بوده یه چیزیه که همیشه بدون این که بهش فکر کنم بلد بودم. به نظر من آرایش ذاتاً زنانه ست، میدونی چیه ؟ ( حرکات چهره و دستها با هیجان ) اصلا به نظر من یه هنره، یه حس لطیف، پر از رنگ و ظرافت. شاید مردا بتونن یاد بگیرن چه جوری ارایش کنن ولی بعید میدونم حسی که یه زن داره  وقتی آرایش میکنه رو بفهمن ” ( مونا 23 ساله).

مامان من یه زن مذهبی بود و نمیدونم دوس نداشت آرایش کنه یا میترسید ؟ ( مکث با حالتی تاسف بار) راستش مامان نازنین، همکلاسیم بود خونه شونم نزدیک ما بود تو اتاق خوابش یه عالمه وسیله آرایشی و عطر و از این جور چیزا داشت. همیشه دوس داشتم بزرگ شم مثل اون شم. خیلی با کلاس بود. وقتی آرایش میکرد دزدکی نگاش میکردم وقتی میرفت بیرون من و نازی میرفتیم سر وقت وسیله هاش”  (مهدیه ، 27 ساله).

3-    آرایش به معنی زیبایی :

بسیاری از پاسخ گویان آرایش را به زیبایی، زیبا شدن یا وسیله زیبا کردن تعبیر می کنند. در اینجا باید به نوعی تفاوت در تفسیر زیبایی که در بین زنان تعریف شده است اشاره کرد:

زیبایی طبیعی و زیبایی جنسی، که در آن تمایل جنسی فرد به واسطه ی قرار گرفتن در برابر آرایش یا هنر بر انگیخته می شود و در این حالت میل جنسی تعیین کننده است.

تغییرات در نحوه ی آرایش با بازخوانی میل جنسی صورت گرفته است و از منظری انتقادی می توان گفت که در جامعه ی مرد سالار با توجه به نقش برانگیخته‌گی جنسی، آرایش از عرصه ی زیبایی به در آمده و به عرصه ی جنسی کشیده شده است.

در اینجا زیبایی نه به معنای زیبایی شناختی آن بلکه با معانی متفاوتی مثل ” خوشکل بودن ” تعبیر می شود.

” بیشتر اوقات تو خونه آرایش میکنم که خوشکل شم. انقدی که شوهرم نتونه ازم چشم برداره ” (نازنین، 32 ساله).

 زنا آرایش میکنن تا ناز بشن، خوشکلی واسه زنا یه اصل اساسیه ” (رویا ، 27 ساله).

4-    آرایش به معنی وسیله ایجاد تنوع و لذت :

گروهی از پاسخ گویان آرایش را ابزاری می دانند که می تواند موجب تنوع باشد. زنان عمدتاً بین لذت از صورتی زیبا و رابطه ی صورت زیبا با آرایش و همچنین بین لذت جنسی و زیبایی رابطه برقرار میکنند.

” آرایش یعنی صورت را از سادگی درآوردن. هر روزی که میرم جلو آینه وخودم رو زیبا حس میکنم همه چی بر وفق مرادم میشه ” (فاطمه، 36 ساله)

گاهی وقتا تو خونه که حوصله م سر میره میرم جلو آینه و یه دستی به سر و روم میکشم تا حالم جا بیاد یه روزایی هست که حس میکنم خیلی خوشکل شدم، زنگ میزنم دوس پسرم بیاد یه دوری بزنیم” (مریم ، 27 ساله).

بنا به بیان این گروه، آرایش کردن برای آنها تنوع به همراه دارد. آنها از اینکه همیشه یک شکل باشند، خسته می‌شوند و چهره خود را بدون آرایش، ساده و تکراری می بینند. عمده ی زنان آرایش را ابزاری برای زیباتر به نظر آمدن میدانند و این زیبایی را با مفهوم لذت در می آمیزند و از طریق این مفهوم خود را در موازنه ی جنسیت قدرت مند تر می یابند .

5-    آرایش به معنی وسیله تغییردهنده وضعیت روحی :

بعضی از پاسخ گویان آرایش را وسیله ای برای تغییر وضعیت روحی تعریف می کردند. به عنوان مثال آنها بیان داشتند که آرایش وسیله ای است که با استفاده از آن وقتی افسرده هستند، احساس بهتری را تجربه می کنند و عده ای هم آن را وسیله کسب اعتماد به نفس می دانستند.

” چند روز که از خونه بیرون نرم دپرس میشم به خدا انگار رنگ به روم نمی مونه، میرم یه رژ خوشرنگ میزنم دلم واشه بعدش هوس میکنم برم پارکی جایی ” (راضیه ، 39 ساله).

چرا آرایش می کنیم ؟

چرا آرایش می کنیم ؟

مطلب مرتبط: زیبایی و سرکوب

آرایش ابزاری برای مدیریت بدن بر حسب موقعیت عمل (کنترل بر نحوه ی نمایش بدن زنانه در فضای اجتماعی):

چرا آرایش می کنیم ؟ | دومین یافته ی این پژوهش نشان گر آن است که فعالیت هایی که زنان در طول زندگی روزمره خود انجام می دهند ارتباطی تنگاتنگ با میزان و نحوه آرایش آنها دارد.

این امر منجر بدان شده است که زنان در زمینه های متفاوت اجتماعی و فرهنگی کردار های آرایشی مختلفی را بکار بندند. همین امر است که زنان را در ایران به وضعیتی چندگانه از حیث آرایش سوق داده است، زیرا می باید بدانند که در محل کار، در مجالس عروسی، در خیابان و یا حتی در ختم و برای شریک جنسیشان چگونه آرایش کنند و در هر کدام از این آرایش ها چگونه معنایی از زیبایی را به جهان اجتماعی شان می افزایند و به وسیله ی این معرفت، از طریق کردار آرایش بدن هایشان را با موقعیت های مختلف اجتماعی هماهنگ ساخته و موقعیت اجتماعی مورد نظر را کنترل می کنند.

” خود آدم باید یاد بگیره کجا، چه جوری و چقدر باید آرایش کنه. بعد یه مدت خودت دستت میاد، یه حسی بهت میگه اینجا باید اینطوری رفت وگرنه زشته ” (مهین، 37 ساله).

زنان همواره در طول فعالیت های روزمره خود در حال تصمیم گیری در مورد میزان و نحوه آرایش شان هستند. در این تصمیم گیری و انتخاب، عوامل زیادی دخالت دارد. مهم ترین این عوامل شامل موارد زیر است :

1-    نوع فعالیت :

بعضی از پاسخ گویان بیان کردند که بسته به این که می خواهند دانشگاه بروند، در خانه بمانند، مهمانی بروند، به قصد خرید کردن بیرون بروند یا به قصد زیارت، میزان و نحوه آرایش خود را تنظیم می کنند .

خوب مشخصه وقتی میخوای بری امام زاده صالح آرایش و حتی پوششت فرق میکنه تا وقتی میخوای بری چند متر اون ور تر تو قائم یه چرخی بزنی ” (مریم ، 27 ساله).

2-    مکان فعالیت :

مکان رخ دادن یا انجام فعالیت نیز از دیگر عواملی است که در میزان آرایش پاسخ گویان تأثیرگذار است. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان چنین می گوید:

“بستگی به محیط کار دارد، اگر خصوصی باشد بیشتر آرایش می کنم و یا حتی وقتی برای خرید به بازار می رم آرایشم کمتره تا وقتی میرم تیراژه و میلاد نور” (سلما ، 23 ساله).

3-    آشنا یا غریب بودن فضا و گروه :

 آشنا بودن یا غریب بودن فضا و گروهی که افراد به آن وارد می شوند، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در تصمیم گیری افراد برای تنظیم آرایش است.

بیشتر پاسخ گویان بیان می کردند که اگر فضایی که به آن وارد می شوند فضایی آشنا باشد مثل کلاس درس یا یک مهمانی فامیلی، ترجیح می دهند آرایش داشته باشند و اگر فضا و گروه غریبه باشد، در صورتی که نیازی به برقراری ارتباط با دیگران نداشته باشند، شاید برایشان آرایش کردن یا نکردن یا میزان آرایش چندان مهم نباشد.

” دانشگاه من تو دلیجان بود وقتایی که تو دلیجان بودم خیلی کم آرایش میکردم چون واقعیتش برام مهم نبود چه جوری برم بیرون آخه اصلاً کسی منو نمی شناخت ولی اینجا وضعیت فرق میکنه، مجبورم همیشه آرایش داشته باشم چون از در که میام بیرون همه منو میشناسن تو محله روم نمیشه با سرو وضع نا مرتب بیام بیرون ” ( معصومه، 28 ساله).

چرا آرایش می کنیم ؟

چرا آرایش می کنیم ؟

4-    پایدار یا ناپایدار بودن گروه جمع :

پایدار بودن یا نبودن جماعتی که فرد در آن قرار می گیرد نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار در میزان آرایش کردن است. پاسخ گویان بیان می کردند در صورتی که قرار باشد رابطه شان با گروه غریبه تداوم یابد، ترجیح می دهند آرایش داشته باشند.

آنچه در این اظهارات به نظر می رسد این است که برقراری رابطه، نوع تأثیرگذاری و تداوم آن در متغیرهایی مثل فضا، گروه و پایداری آنها بیشتر از خود این متغیرها اهمیت می یابد.

 ” وقتی میری یه جایی که معلوم نیس یه بار دیگه حتی اون آدما رو می بینی یا نه زیاد مهم نیس سر و صورتت چه جوری باشه، نه اینکه مثل ماست بری ولی مثل بقیه ی وقتا که میری دور همی یا جایی که بعدا مجبوری بری، زنها رو که میشناسی کافیه یه بار نا مرتب بری واویلا دیگه نقل مجلس میشی ” (مهین ، 37 ساله).

5-    جنس مخاطب :

 جنس مخاطبی که فرد در تعامل با آن قرار می گیرد نیز در نحوه و میزان آرایش زنان مؤثر است. عده ای از پاسخ گویان اظهار می داشتند که اگر جایی که می روند فقط زنان حضور داشته باشند، آرایش کردن یا نکردن یا میزان آرایش برایشان اهمیتی کمتر دارد و عده ای دیگر می گفتند که اگر قرار باشد در فضاهای مختلط حضور داشته باشند، حتماً باید آرایش داشته باشند.

بنابراین جنس مخاطب می تواند با میزان و نوع آرایش فرد رابطه داشته باشد.

” هر وقت میرم یه مهمونی که پسرم توش هست بیشتر به خودم میرسم، هر کدوم از اون پسرا یه دوس پسر بلقوه، محسوب میشه (خنده)  ” (سمانه ، 21 ساله ).

برای عده ای دیگر از پاسخگویان ، ماجرا متفاوت است. حضور در جمع های زنانه برای برخی زنان به عنوان دعوت به یک رقابت محصوب میشود و باید برای برد بیشتر به زیبایی خود توجه کنند.

” من امروز باید برم یه دوره ی زنونه، باید حسابی به خودم برسم. چند تا از همکارای قدیمیم اونجان که الان فقط منتظرن ببینن من چطوری میرم. مطمئنم که از سه روز پیش دارن تدارک می بینن (راضیه ، 41 ساله).

مطلب مرتبط: گفتمان فرهنگی زیبایی

 معانی رنگ ها : (کنترل رنگ و معنای آن در زیبایی زنانه به وسیله ی آرایش)

چرا آرایش می کنیم ؟ | سومین یافته حاکی از آن است که تصمیم گیری در مورد رنگ های آرایشی از دیگر تصمیم های روزمره زنان است. آنها به دلایل مختلف، از رنگ های مختلف در آرایش شان استفاده می کنند.

عمده ترین عوامل تأثیرگذار در انتخاب رنگ آرایش شامل موارد زیر است :

1-    هدف استفاده کننده از آرایش :

یکی از مهم ترین عوامل، هدف استفاده کننده از آرایش است. در واقع این مسئله که فرد با آرایش کردن به دنبال چیست، تأثیر زیادی در انتخاب رنگ آرایش دارد. بعضی از این اهداف عبارتند از :

2-    پنهان کردن نقص یا برجسته سازی زیبایی :

این که یک نفر هدفش پنهان کردن نقصی خاص در چهره اش باشد یا برجسته سازی و تأکید بر زیبایی عضوی خاص یا حتی جلب توجه بیشتر، رنگ مورد استفاده می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان می گوید :

گاهی وقت ها اگر فرد مثلاً لب زیبایی داشته باشد برای اینکه زیبایی اش بیشتر به چشم بیاید ممکن است از رژ لب صورتی و براق استفاده کند، ولی اگر همین فرد لب زشتی داشته باشد سعی می کند از رنگ های تند استفاده نکند که زیاد به چشم نیاید” (مریم ، 27 ساله).

3-    کسب جوانی و شادابی :

گاهی اوقات افراد با انتخاب رنگی خاص، به دنبال کسب ویژگی هایی خاصی هستند که جوان تر و شاداب تر به نظر برسند.

“بیشتر سعی می کنم از رنگ های صورتی و یا به تعبیری گوشتی استفاده کنم؛ چون با این رنگ احساس جوانی و شادابی می کنم ( مهین ، 37 ساله).

4-    ایجاد تمایز :

بعضی از افراد در استفاده از رنگ آرایش، به دنبال متمایز شدن از سایرین هستند. این گروه ترجیح می دهند از رنگ هایی استفاده کنند که آنها را از بقیه متفاوت نشان دهد؛ هرچند آن رنگ ها خواهان زیادی نداشته باشد. برای این افراد متمایز بودن، مهم تر از خود رنگ آرایش است.

” بیشتر آرایش هایی که تو خیابون میبینم تو بیس صورتی و قهوه ای هستند، همه این رنگا رو میپسندن، اما من دوس دارم از رنگای متفاوتی مثل بنفش و مشکی استفاده کنم، چون یه جورایی چهره رو خاص نشون میده ” ( مرجان ، 22 ساله).

5-     کسب زیبایی :

برای عمده ی پاسخ گویان، زیبا شدن در بالاترین درجه اهمیت قرار دارد. این افراد بیشتر از رنگ هایی استفاده می کنند که فکر می کنند آنها را زیباتر و جذاب تر می کند.

آنها برای تحقق بخشیدن به خواسته شان سعی می کنند از آرایشگران و یا افراد متخصص که در آرایش، در این مورد نظرخواهی و گاهی اوقات در خانه رنگ ها را امتحان می کنند تا از نتیجه کار مطمئن شوند.

” من پوستم خیلی روشنه و هر رنگی رو نمی تونم استفاده کنم. آخه رنگا رو پوستم خیلی تو چشم میزنن، به خاطر همین باید از رنگای ملایم استفاده کنم تا زیبا تر به نظر بیام ” ( مونا، 23 ساله)

استفاده از رنگا تو آرایش واقعا یه کار تخصصیه، باید خیلی چیزا رو در نظر گرفت، از جنس پوست و رنگش تا حالت چشم و … اگه درست انتخاب نشن ممکنه اصلا زیبا نشی که هیچ زیبایی طبیعیتم  به چشم نیاد ” (معصومه، 28ساله).

6-    رنگ لباس :

برای بعضی از پاسخ گویان انتخاب رنگ آرایش جدا از انتخاب لباس و رنگ آن نیست. برای آنها هماهنگ کردن رنگ لباس با آرایش شان اهمیت دارد. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان می گوید :

” آرایش باید به لباسم بیاد، باید هم با رنگ لباسم هماهنگ باشه و هم با نوع لباسم، مسلماً لباس، مهمونی با لباس خیابان متفاوته ، بنابراین آرایش این دو هم فرق دارد” ( مونا، 23 ساله).

7-    ویژگی های ظاهری :

ویژگی های ظاهری مثل رنگ پوست، رنگ چشم، شکل صورت و … در انتخاب رنگ آرایش نقشی مهم ایفا می کند. به عنوان مثال یکی از پاسخ گویان این طور بیان می کند:

“با اینکه رنگ صورتی را دوست دارم، چون صورتم گرده از اون برای رژگونه استفاده نمی کنم ؛چراکه صورتم را چاق تر نشون می ده … و چون رنگ پوستم تیره است، از رنگ های روشن استفاده می کنم (سلما 23 ساله).

مطلب مرتبط: زیبایی، جنسیت و بدن

زیبایی، جنسیت و بدن

در نهایت، زنان در مورد تفاسیر و معانی رنگ های آرایشی دو نوع اندیشه متفاوت داشتند :

یک گروه از آنها رنگ آرایش را با شخصیت فرد مرتبط می دانند و بر این اعتقادند که افراد با استفاده از رنگ خاص، خود را در معرض قضاوت دیگران قرار می دهند.

بنابراین ترجیح می دهند از رنگ هایی استفاده کنند که قضاوت های مثبت دیگران را برانگیزانند یا حداقل باعث قضاوت منفی شان نشوند.

رنگ طلایی انسان را شیک و متشخص نشان می دهد و استفاده از رنگ های جیق، جلف بودن را به نباید از آن استفاده کنه؛ چون مردم پشت سرش حرف «خانم متشخص» نمایش می گذارد و یک می زنند ” (مهدیه ، 27 ساله).

گروه دیگر معتقد بودند که در گذشته رنگ های مختلف، معانی مختلفی داشتند و بعضی از رنگ ها توسط قشرهای خاصی استفاده می شده است، اما امروزه رنگ ها دیگر معنای سابق را ندارند و نمی توان از روی رنگ آرایش در مورد افراد قضاوت کرد. یکی از پاسخ گویان می گوید :

شاید اگر ده، بیست سال پیش کسی از رنگ های تند استفاده می کرد دیگران او را فرد خوبی نمی دانستند، اما امروزه وضع فرق کرده است. اگر همین امروز رنگ قرمز مد شود، دیگر برچسب سابق را نمی توان بر آن زد” (نازنین، 32 ساله).

بنابراین افراد گروه اول، رنگ های آرایشی را دارای معانی اجتماعی می دانستند و در انتخاب رنگ به این نکته توجه می کردند، در حالی که برای افراد گروه دوم، این معانی از بین رفته بود و مرزی برای تعابیر رنگ ها و استفاده از آنها قائل نبودند .

مطلب مرتبط: خرید لوازم آرایش با رویکردهای متفاوت

خرید لوازم آرایش با رویکردهای متفاوت